Τριμηνιαία Επιθεώρηση Ψυχιατρικής, Νευροεπιστημών & Επιστημών του Ανθρώπου
Ιούλιος- Αύγουστος- Σεπτέμβριος 2019
Εκδότης: Θανάσης Καράβατος

Το τεύχος 54 αρχίζει με ένα άρθρο για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στη χώρα μας, και τον σχετικό αναστοχασμό μας πάνω σε τρία επίπεδα: (α) στην ίδια την έννοια της μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, (β) στην έννοια της κοινωνικής και ψυχικής οδύνης σε σχέση με τις υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους και (γ) «στο τι κάνουμε», συζητώντας για τα εμπόδια και τις πολιτικές υπέρβασής τους. Ακολουθεί ένα άρθρο που μας θυμίζει την πρωτοτυπία ενός κλασικού της φαινομενολογικής ψυχοπαθολογίας, του Ερνστ Κρέτσμερ,  καταγράφοντας τους προβληματισμούς του σε αντίστιξη με σύγχρονες ανάλογες αντιλήψεις. 

 Στην σύγχρονη εποχή επιστρέφει το άρθρο για την καινοφανή νευρο-ορολογία [π.χ. κουάλια] με αφορμή τη μετάφραση του πρόσφατου έργου Δεύτερη Φύση του Edelman [βραβείο Νόμπελ 1972]. Το επόμενο άρθρο καταπιάνεται με τα «προβλήματα» που αντιμετωπίζουν παιδιά στην επικοινωνία τους με την οικογένειά τους όταν βρίσκονται σε φορείς παιδικής προστασίας. Ακολουθούν οι προβληματισμοί για τις επιδράσεις του Νίτσε στο φροϋδικό έργο και η παρουσίαση των Παραλλαγών της θρησκευτικής εμπειρίας του Αμερικανού ψυχολόγου William James, κορυφαίας στιγμής του συγγραφικού έργου του.

Για τη «δόξα» του εγκεφάλου έγραφε το 1919 ο Νιρβάνας της λογοτεχνίας μας, ο γνωστός στρατιωτικός γιατρός Πέτρος Αποστολίδης. Η αύξηση των εγκεφαλικών τραυμάτων, εξαιτίας των πλέον καταστροφικών όπλων του Α΄ παγκόσμιου πολέμου, είχε προσφέρει μοιραίως «πεδίον λαμπρόν» για τη μελέτη του εγκεφάλου και την ανάδειξη νέων γνώσεων. Το επόμενο άρθρο αναφέρεται στο έργο δύο διαπρεπών στρατιωτικών νευρολόγων-ψυχιάτρων του πρώτου ημίσεως του 20ου αιώνα, με το οποίο εκθέτουν τις επιπτώσεις του πολέμου στον ψυχισμό: το 1924 ο Κ. Παπαστρατηγάκης στους στρατευμένους πολίτες, το 1947 ο Φ. Σκούρας και οι συνεργάτες του στον άμαχο πληθυσμό της Κατοχής. Ακολουθούν τα αναγνώσματα με τις παρουσιάσεις 6 πρόσφατων εκδόσεων.

Το τεύχος κλείνει με τη θεματολογία προεκτάσεις: (α) Το  πρώτο άρθρο παρουσιάζει τη «θεολογική παράμετρος» στο έργο του Εμπειρίκου, του Ελύτη και του Καραγάτση. Οι εν λόγω συγγραφείς, κάνουν λόγο για τον Θεό, αλλά δεν δογματίζουν, ούτε ορίζουν το θείο. Ανοίγονται όμως «στη διάσταση της ιερότητας, που είναι ξεχασμένη, μα όχι χαμένη μέσα στη μονοδιάστατη καθημερινότητά μας», όπου η ζωή «συμπνίγεται κάτω από την πεζότητα της βιοτής». (β) Μελαγχολία ή/και στοχασμός αναρωτιέται το τελευταίο άρθρο, παρουσιάζοντας τη χαρακτηριστική στάση του σώματος [στήριξη της κεφαλής στο χέρι] που κυρίως εξαπλώθηκε στη ζωγραφική και τη γλυπτική με τυπικό παράδειγμα τη χαλκογραφία της μελαγχολίας του Dürer (1514). Οι ρίζες της ανάγονται στην αρχαιοελληνική ιπποκρατική παράδοση που θεωρούσε πως το συναίσθημα παράγεται με τη νόηση.

Δείτε αναλυτικά τα περιεχόμενα του τεύχους εδώ.