Τριμηνιαίο περιοδικό για τη μαρξιστική θεωρία

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014
Διεύθυνση έκδοσης: Χρήστος Κεφαλής

Στα προβλήματα του μαρξισμού στη στροφή από τον 20ό στον 21ο αιώνα αφιερώνεται ο νέος τόμος 15 της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει συνεισφορές Ελλήνων και ξένων θεωρητικών για μια ποικιλία πλευρών και προβλημάτων του μαρξισμού.

Η δογματοποίηση του μαρξισμού για πολλές δεκαετίες μετά το θάνατο του Λένιν και η πληθώρα νέων φαινομένων στην πορεία του καπιταλισμού στις τελευταίες δεκαετίες, σε συνδυασμό με τις ανατροπές του 1990 στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» απαιτούν μια ριζική ανανέωση της μαρξιστικής θεωρίας. Δεν είναι λιγότερο σημαντική η πρόκληση που θέτουν στον μαρξισμό η τεράστια πρόοδος της επιστήμης και της γνώσης σε όλα τα πεδία, αλλά και οι ανάγκες της αντιπαράθεσης στα ιδεολογήματα της κυρίαρχης ιδεολογίας. Πώς όμως αυτή η ανανέωση θα συνδυαστεί με τη συνέχεια της μαρξιστικής παράδοσης, ώστε να μην οδηγηθεί σε αποτυχία και εγκατάλειψη των βάσεων του μαρξισμού, όπως συχνά συνέβηκε στο παρελθόν;

Σε μια προσπάθεια να υποκινηθούν οι σχετικές αναζητήσεις τόσο από την άποψη της προώθησης-συνέχισης όσο και της ανακαίνισης του μαρξισμού, ο τόμος χωρίζεται σε δυο μέρη.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει άρθρα για σημαντικούς μαρξιστές του 20ού αιώνα: Λένιν, Λούξεμπουργκ, Κάουτσκι, Τρότσκι, Μπουχάριν, Λούκατς, Μπρεχτ. Η Χέλεν Σκοτ συγκρίνει τις θέσεις του Λένιν και της Ρόζα Λούξεμπουργκ, ενώ ο Ντέιβιντ Ρέντον κάνει μια αποτίμηση της συνεισφοράς του Κάουτσκι. Ο Παναγιώτης Βογιατζής αναλύει τη θεμελιώδη Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης του Τρότσκι, ενώ ο Κώστας Σκορδούλης ασχολείται με την παρέμβαση του Μπουχάριν στο Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας της Επιστήμης στο Λονδίνο το 1931. Ακολουθούν τρία κείμενα των Ε. Χ. Καρ, Τζορτζ Πάρκινσον και Λίας Ρότσια-Δήμου για τον Λούκατς και το μέρος ολοκληρώνεται με μια μελέτη του Σάββα Στρούμπου για τον Μπρεχτ.

Στο δεύτερο μέρος ο αναγνώστης θα βρει κείμενα για σύγχρονες πτυχές της ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Οι Πραμπχάτ Πατνάικ, Τζον Μπέλαμι Φόστερ, Τόμας Τένγκελι-Έβανς και Σον Σέγιερς αναλύουν πλευρές της μαρξιστικής θεωρίας του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού στο φως των εξελίξεων των τελευταίων δεκαετιών, ασκώντας πολεμική στις εναλλακτικές, μη μαρξιστικές αναλύσεις των Νέγκρι και Χαρντ, κ.ά. Ο Δημήτρης Καλτσώνης εξετάζει το πρόβλημα της δημοκρατίας στο νέο αιώνα, ενώ οι Τζέρεμι Σμιθ και Ρομπ Γουίλκι κριτικάρουν τα μεταμοντέρνα αστικά και μικροαστικά ρεύματα. Τέλος, ο Χρήστος Κεφαλής προσεγγίζει τα ζητήματα της διαλεκτικής σε σύνδεση με την επανάσταση του 20ού και 21ου αιώνα στις φυσικές επιστήμες.

Όπως τονίζεται στο εισαγωγικό του τόμου: «Το νέο ανοίγει τελικά το δρόμο του μόνο όταν ο δρόμος αυτός φωτίζεται και γίνεται σαφής, όταν σκιαγραφούνται έγκυρα και έγκαιρα ο ιστορικός προορισμός και οι τρόποι για την υπερνίκηση των εμποδίων, όταν παραμερίζονται οι συγχύσεις… Ο ρόλος της πρωτοπόρας θεωρίας, του μαρξισμού στην εποχή μας, είναι να εκπληρώνει αυτήν ακριβώς την προαπεικόνιση του μέλλοντος, ενεργώντας ως φορέας και ζωντανή έκφρασή του μέσα στο παρόν».

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε τον διαδικτυακό τόπο της Μαρξιστικής Σκέψης στο www.marxistikiskepsi.gr