Ο Χοσέ Μαρτί (1853-1895), εθνικός ήρωας της Κούβας, ήταν µια πολύπλευρη προσωπικότητα: ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, διηγηµατογράφος, εκδότης, χαρισµατικός δηµοσιογράφος, µεταφραστής και επαναστάτης. Πολύγλωσσος, πολυταξιδεµένος και βαθιά διεθνιστής καθώς «πατρίδα του ήταν η ανθρωπότητα». Στα άρθρα του, που δηµοσιεύτηκαν σε δεκάδες ισπανόφωνες εφηµερίδες, καθώς και σε άλλα κείµενά του, συναντάµε εκατοντάδες αναφορές σε πρόσωπα, µυθολογικά και υπαρκτά, και τόπους της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτές οι αναφορές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη της πρωτοποριακής µελέτης του Χοσέ Οριόλ Μαρέρο Μαρτίνες.
Η αγάπη του Μαρτί για το «ελληνικό στοιχείο» δεν έχει σχέση µε τον τυπικό «φιλελληνισµό», αλλά κυρίως είναι µια αναζήτηση του οικουµενικού και διαχρονικού χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισµού. Ταυτόχρονα, το έργο αυτό είναι µια τοιχογραφία του 19ου αιώνα, καθώς από τις σελίδες του περνούν ο λόρδος Μπάιρον, ο ∆ιονύσιος Σολωµός, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Ερρίκος Σλίµαν, η Σάρα Μπερνάρ και άλλοι πολλοί. Από τη νεόδµητη γέφυρα του Μπρούκλιν, ταξιδεύει στη Θήβα την επτάπυλη, καθώς ο δηµοσιογράφος «πρέπει να γνωρίζει από το σύννεφο µέχρι το µικρόβιο, από τον Οµάρ Καγιάµ µέχρι τον Παστέρ».
Με αφορµή τις πολιορκίες του Μεσολογγίου και τη µάχη των Θερµοπυλών, ο Μαρτί αποθεώνει την αντίσταση όλων των λαών στον ξένο κατακτητή, έναν αγώνα στον οποίο ο ίδιος έδωσε τη ζωή του πεθαίνοντας στη µάχη «µε το πρόσωπο στραµµένο στον ήλιο».
Ακούστε εδώ την συζήτηση του Β. Μπουμπάκη με τον συγγραφέα José Oriol Marrero Martίnez για το extremeways.gr.
Παρουσίαση στο Δρόμο της Αριστεράς από τον Κ. Στοφόρο
(...) το έργο του Χοσέ Μαρτί όπως διαπιστώνουμε διαβάζοντας το βιβλίο του Μαρτίνεζ είναι πολλά βήματα παραπέρα. Γνωρίζει σε βάθος όχι μόνο τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία, αλλά και τη γλυπτική της αρχαιότητας. Θαυμάζει τον Όμηρο και μάλιστα αποφασίζει να παρουσιάσει την Ιλιάδα στο «La Edad de Oro», ένα περιοδικό που απευθυνόταν στα παιδιά:
«Θα ήθελα να γράψω ώστε να με καταλαβαίνουν τα παιδιά, και η γλώσσα να έχει αίσθημα και μουσική» γράφει ο Χοσέ Μαρτί και ο Μαρτίνες επισημαίνει: «Γενιές Κουβανών θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν ότι η πρώτη τους ματιά στο “ελληνικό στοιχείο” γενικά, και στην Ιλιάδα ειδικότερα, πέρασε μέσα από την πλούσια, εξερευνητική και παιδική ανάγνωση των σελίδων του La Edad de Oro. Ίσως να μην υπάρχει στην κουβανική λογοτεχνία των τελευταίων 130 ετών άλλο έργο που, με τόσο προσβάσιμο και απλό κλασικό ύφος, επιτρέπει στον αναγνώστη, παιδί και έφηβο, την αφύπνιση του πρώτου του ενδιαφέροντος για τα ανεξάντλητα βάθη του ελληνικού στοιχείου.»
Πέρα από την αναλυτική παρουσίαση του Μαρτί για την Ελλάδα, ο συγγραφέας σκιαγραφεί με μοναδικό τρόπο και την προσωπικότητα του εθνικού ποιητή της Κούβας. Γεννημένος στις 28 Ιανουαρίου του 1853, πολέμησε στον δεύτερο αγώνα της ανεξαρτησίας της Κούβας από την Ισπανία και σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης του Dos Rios στις 19 Μαΐου 1895. Επρόκειτο για μια πολυσχιδή προσωπικότητα που δεν δίστασε να αφήσει την πένα για τα όπλα και να βρεθεί στα τοπία της μάχης.
«Με τους φτωχούς της γης/ θέλω να μοιραστώ την τύχη μου/ Το ρυάκι του βουνού/ Μου αρέσει περισσότερο από τη θάλασσα» έγραφε στο «Στίχοι απλοί» απ’ όπου ξεπήδησε και το περίφημο Guantanamera…
Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και αναλυτικό χρονολόγιο του «ελληνικού στοιχείου» στο έργο του Μαρτί.
Μόλις 16 χρονών γράφει στην πρώτη του ελληνική αναφορά: «Δεν θα υπάρχει πια Έλληνας, λιγότερο Έλληνας, που να απαλλάσσει από τις δυσκολίες τον χαϊδεμένο του γιο» και την ίδια χρονιά προτρέπει τη Νουβία να αγωνιστεί «όπως αγωνιζόταν η Σπάρτη».
Από το 1870, στα 17 του, αρχίζει πια να γράφει συστηματικά αναφερόμενος στην Ελλάδα. Από τότε, μέχρι τον θάνατό του δεν υπάρχει χρονιά χωρίς σχετικές αναφορές.
Πέρα από τα όσα είχαν γίνει προηγουμένως είναι σίγουρο πως το έργο του Μαρτί έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την εικόνα της Ελλάδας στην Κούβα και το πολύτιμο βιβλίο του Μαρτίνες το αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ,
γράφει ο Κ. Στοφόρος (13.04.2022)
Διαβάστε εδώ τα περιεχόμενα & εδώ την εισαγωγή του βιβλίου.
Παρακολουθήστε την εκδήλωση παρουσιασης του βιβλίου στην Αθήνα (14 Δεκεμβρίου 2021, κεντρικό αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου). Στην εκδήλωση χαιρέτισαν οι: Zelmys María Domínguez Cortina (πρέσβειρα της Δημοκρατίας της Κούβας στην Ελλάδα), Διονύσιος Ακτύπης (μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου -Περιφέρεια Ζακύνθου), Βαγγέλης Γεωργακάκης (διευθυντής εκδόσεων Τόπος).
Το βιβλίο παρουσίασε ο Γενικός Πρόξενος της Δημοκρατίας της Κούβας στην Ελλάδα και συγγραφέας του βιβλίου José Oriol Marrero Martίnez.
Προσθήκη στο καλάθι
