Κατά την προετοιμασία μιας διάλεξής του στην Πίζα, ο καθηγητής της εντομολογίας Οράτιος Ντόρλαν σκέφτεται να συνδυάσει μουσικά και θεατρικά δρώμενα με την επιστημονική του παρουσίαση. Ωστόσο, παράξενα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν μία ημέρα πριν από το μεγάλο γεγονός. Συνείδηση και πραγματικότητα αρχίζουν να εναλλάσσονται. Διάφορες φωνές μιλούν για συγκεχυμένα γεγονότα και τα ερωτηματικά αρχίζουν να συσσωρεύονται. Όπως για παράδειγμα, πού βρίσκεται η σύζυγός του, γιατί υπάρχει ένα μικροσκοπικό κουιντέτο στο δωμάτιό του και ποια είναι η αλήθεια για το ατύχημα που του συνέβη;

Ο καθηγητής Οράτιος Ντόρλαν δεν είναι ένα συνηθισμένο graphic novel. Είναι ένα μυθιστόρημα όπου οι λέξεις έχουν ισότιμη αξία και βαρύτητα με την εικόνα. Δηλαδή, ο αναγνώστης καλείται να «διαβάσει» τα κεφάλαια ή τις σελίδες με την εξαιρετική ασπρόμαυρη εικονογράφηση ως αναπόσπαστα μέρη της αφήγησης. Εάν παραλείψει να διαβάσει –ξεφυλλίζοντας απλώς– τις εικόνες, χάνει την ενότητα της πλοκής και μαζί, το σημαντικότερο, την απόλαυση αυτής της πρωτότυπης λογοτεχνικής/εικαστικής αφήγησης. Για παράδειγμα, στο κείμενο οι χαρακτήρες είναι κανονικοί άνθρωποι με κανονικές δραστηριότητες, αλλά στις εικόνες χαρακτήρες και δραστηριότητες συχνά αποκτούν διαφορετικό νόημα.

 


O Αντρέι Κλιμόφσκι ανήκει στη γενιά των εικαστικών που ανοίγουν νέους δρόμους σ’ αυτό το είδος, αναμειγνύοντας με επιτυχία στοιχεία από το κλασικό φιλμ νουάρ, τον συμβολισμό και τον υπερρεαλισμό. Ενδεικτικά η κριτική των Times καταλήγει: «Ένα σκοτεινό μαγικό βιβλίο. Ένας εικονογραφημένος Κάφκα. Η ιστορία διαπερνά την εικονογράφηση σαν ηλεκτρικό ρεύμα».

 
[Ο καθηγητής Οράτιος Ντόρλαν] λειτουργεί ως ένα πολύ χαριτωμένο mind game, που θα σας αποσπάσει, για λίγο έστω, από τη λαγνεία του τηλεοπτικού καναπέ.  
Πρωτοποριακό graphic novel (...) Ένα μικροσκοπικό κουιντέτο κρύβεται σε ένα παλιό έπιπλο, μία γυναίκα-νυχτερίδα εμφανίζεται και εξαφανίζεται...στοιχεία υπερρεαλιστικά που εμπλέκονται στο στόρι, καθιστώντας κάθε σελίδα του βιβλίου αναπάντεχη, γεμάτη νέα δεδομένα. Έχουμε μπροστά μας τη δυνατότητα μιας νέας σύνθεσης εικόνας-κειμένου, που δεν αποτελεί μίξη ή κολλάζ αλλά εντάσσεται σε μια οργανικά συντεταγμένη αφηγηματική ροή. Ο αναγνώστης δεν έχει παρά να απολαύσει το κείμενο με όλες του τις αισθήσεις. Η συνέχεια αυτού του πειράματος θα είναι, φαντάζομαι, ο ήχος, ο θεατροποιημένος ήχος.
   
Στο άτυπο αυτό νουάρ μυθιστόρημά του ο Κλιμόφσκι τοποθετεί τους καθημερινούς χαρακτήρες του σε γνωστά μέρη –κυρίως στην Πίζα και το Λονδίνο–, ενώ τους βάζει να επιδίδονται σε συνηθισμένες ασχολίες. Αυτά, στον μυθιστορηματικό λόγο. Γιατί στον εικαστικό όλες αυτές οι «συνηθισμένες» ασχολίες αποκτούν διαφορετικές διαστάσεις (…) Πάντως, καθώς η ανάγνωση σε κάθε επίπεδο προχωρά, σταδιακά οι εικόνες και οι λέξεις αρχίζουν να διακρίνονται από απίστευτη συνοχή, αρχίζουν να έχουν μια ξεχωριστή σχέση. Το συνειδητό και το ασυνείδητο συνεχίζουν να εναλλάσσονται σε σημείο που ο αναγνώστης δε γνωρίζει πια με βεβαιότητα τι είναι πραγματικό και τι κατοικεί στη σφαίρα της φαντασίας. Όσο για το ευφάνταστο φινάλε, ξαφνιάζει με την αισιοδοξία και την ανθρωπιά του, προσθέτοντας άλλη μια όμορφη νότα στο μικρό αυτό αριστούργημα.
  Ο καθηγητής Οράτιος Ντόρλαν σίγουρα θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους οπαδούς του συγκεκριμένου είδους, των κομικς, αλλά και όσους παρακολουθούν τις "σκοτεινές" επιλογές των εκδόσεων Τόπος.


Δείτε στον Οδηγό Ανάγνωσης τις πρώτες χαρακτηριστικές σελίδες του πρωτότυπου graphic novel του Κλιμόφσκι καθώς και μια εξαιρετική παρουσίαση του βιβλίου στην Guardian. Διαβάστε επίσης εδώ μερικά πράγματα που θα πρέπει να γνωρίζετε για τα graphic novels και τη διαφορά τους από τα συνηθισμένα κόμικ.