Topos Books

To Aισθηματικό μυθιστόρημα, ως προς το ύφος του, ανάγεται στην κλασική πορνογραφική παράδοση της Ευρώπης. Η αντιμετώπιση όμως του συγγραφέα είναι ριζικά διαφορετική απ’ ό,τι στην κλασική ερωτογραφία. Ο Γκριγιέ, «πατριάρχης» του περίφημου Νέου Μυθιστορήματος και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας από το 2004, κατασκευάζει εδώ μια πινακοθήκη ακραίων διαστροφών και φαντασιώσεων που, αυτές καθαυτές, όχι μόνον δεν προσφέρονται για ερωτική διέγερση αλλά μάλλον αποθαρρύνουν και την πιο διεστραμμένη ερωτική ιδιοσυγκρασία.

Η υπόθεση είναι τυπική για την πορνογραφική παράδοση: ένας πατέρας μυεί την δεκατετράχρονη κόρη του στα μυστικά του έρωτα, π.χ. της αγοράζει αντί για κούκλα μια μικρή πόρνη κ.λπ. και βαθμιαία προχωρούν μαζί στην ανακάλυψη παντοίων ηδονών. Με αυτό το πρόσχημα ο Γκριγιέ καταγράφει ως φυσιοδίφης 239 σκηνές ακραίας ερωτικής διαστροφής, που ο επαρκής αναγνώστης αντιλαμβάνεται αμέσως ότι δεν (μπορεί να) αφορούν ανθρώπους αλλά ένα άλλο φαντασιακό είδος (ανθρώπινο υβρίδιο ή υπο-είδος) που ζει από τη διαστροφή για τη διαστροφή.

Στο Αισθηματικό μυθιστόρημα η πραγματικότητα, όπως τη γνωρίζουμε, δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνον ως η αρρωστημένη φαντασίωση ενός αναίσθητου και ασυνείδητου είδους που κατατρώγει τις σάρκες του – αφού προηγουμένως τις έχει μαστιγώσει, πληγώσει, ματώσει, πονέσει, δοκιμάσει και, εν τέλει, ακυρώσει.

Ο ίδιος ο συγγραφέας τονίζει ότι «αυτό το παραμύθι για ενήλικες δεν έχει θέση σε μια ροζ βιβλιοθήκη». Ποιος θα τολμήσει να πει το αντίθετο. Όποιος το ομολογήσει, θα πρέπει να κρατηθεί αμέσως ως ύποπτος σίριαλ κίλερ...

Το Αισθηματικό μυθιστόρημα, ένα βιβλίο για γερά νεύρα, αποτελεί την ολική ανατροπή της πορνογραφίας ως είδους. Είναι το απόλυτο βιβλίο-σπλάτερ, μια φαντασίωση που ειρωνεύεται τον εαυτό της, ένα πειραματικό εργαστήριο αυτοκαταστροφής του είδους και ταυτόχρονα η αποδόμηση της γοητείας κάθε Χάνιμπαλ Λέκτερ…

Aυτό είναι το κύκνειο άσμα του συγγραφέα.

Μια συνοπτική αλλά περιεκτική κριτική του Κωστή Παπαγιώργη στο Αθηνόραμα

Εμπνευστής του γαλλικού νέου μυθιστορήματος (αυτού που, τυπικά τουλάχιστον, διέρρηξε κάθε δεσμό με την παράδοση: αφηγητής, εσωτερικότητα, ψυχολογισμός, ταυτοχρονία, μεταφορά, τραγωδία), ο συγγραφέας κέρδισε τη διασημότητα περισσότερο για κείνα που δεν κατάφερε να πει παρά για τα όσα δήλωσε. Το «Πέρυσι στο Μαρίενμπατ» πιθανώς ήταν το μόνο που συγκίνησε το κοινό. Όσο για το Αισθηματικό μυθιστόρημα που εννοείται ότι αντλεί από την πορνογραφική φιλολογία, νομίζουμε ότι ευθυγραμμίζεται με τις αρχικές του θέσεις. Παρότι παρακολουθούμε όλα τα ακατανόμαστα (αιμομιξίες, βιασμοί, βασανιστήρια, κάθε μορφή ανωμαλίας, διαφθοράς, προσβολής και σοδομισμού), παρότι αυτές οι Μαρούσιες, Ζιζές, Οντίλες, Ζερλίνες, Πολίνες, Σαμπίνες πέφτουν στα χέρια κάθε διεστραμμένου γεροξεφτίλα, η αφήγηση δεν γεννά κανενός είδους διέγερση. Σάμπως να διαβάζουμε την περιγραφή μιας ανασκαφής ή ενός ιατρικού φακέλου. Το βιβλίο κρύβει γοητεία, αλλά επ' ουδενί πορνογραφική.

_{Κωστής Παπαγιώργης, Αθηνόραμα, 05.06.08}

Μια υποδειγματική ανάγνωση από την Έφη Γιαννοπούλου στην Καθημερινή

Στη θέση μιας ουτοπίας της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της δίχως όρια απόλαυσης, ο Ρομπ-Γκριγιέ δημιουργεί μια αντι-ουτοπία, μια κοινωνία κυριαρχίας και υποταγής, ωμότητας, καταστροφής και αυτοκαταστροφής, μια κοινωνία που αναισθητοποιούμενη γίνεται όλο και πιο άπληστη για νέες, πιο ακραίες, πιο βάναυσες ηδονές. Εναν τόπο μεταξύ Ταϊλάνδης και Γκουαντάναμο σχεδόν.

Οση γοητεία κι αν ασκεί το ψυχρό και σχεδόν επιστημονικό ύφος του, το Ένα αισθηματικό μυθιστόρημα είναι ένα βιβλίο για γερά νεύρα, που αποδομεί την πορνογραφία οδηγώντας την στα έσχατα όριά της.

_{Έφη Γιαννοπούλου, Καθημερινή, 13.07.08}

--------------------------------------------------------------------