1η έκδοση: Απρίλιος 2012

Τι ακριβώς συνέβη τη νύχτα της 14ης προς 15η Απριλίου του 1912
και βυθίστηκε ο Τιτανικός;
Τι είναι εκείνο που δηµιούργησε τον µύθο;
 

Φέτος συµπληρώνονται 100 χρόνια και στο µεταξύ ταινίες, βιβλία, ντοκιµαντέρ, µελέτες, λαϊκή µυθολογία ασχολούνται µε το ναυάγιο και τα όσα ακλούθησαν.

Η αρχή της διαµάχης έγινε από δυο κορυφαίους διανοούµενους αµέσως µετά την τραγωδία. Ο Τζορτζ Μπέρναρ Σο και ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ πρωταγωνίστησαν στην έντονη αντιπαράθεση. Η επίµαχη αλληλογραφία τους, οι έρευνες, τα στοιχεία και οι αποκαλύψεις, που ακολούθησαν µέχρι και σήµερα, διαπερνούν τις σελίδες του βιβλίου.

Όπως σηµειώνει ο συγγραφέας, ο Τιτανικός είναι «µνηµείο αλλά και διαρκής προειδοποίηση κατά της ανθρώπινης αλαζονείας… η πιο κατάλληλη περίπτωση για να θεωρηθεί ισοδύναµη µε ελληνική τραγωδία. Παραλληλίστηκε από θεωρητικούς και στοχαστές µε τον καπιταλισµό, ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του ανίκητο (αβύθιστο), αλλά έχει ίσως ήδη προσκρούσει στο δικό του παγόβουνο της παγκοσµιοποίησης και της κρίσης».

Σε αυτό το βιβλίο, ο συγγραφέας αποπειράται να ρίξει φως στο ναυάγιο και τον µύθο του, από µια ιστορική, κοινωνική και ανθρωπιστική πλευρά. Γιατί σώθηκαν πολλοί από τους επιβάτες της πρώτης θέσης και λίγοι από την τρίτη; Πώς απαντά κανείς στο αµείλικτο και διαχρονικό ερώτηµα: «Τι θα κάνατε εσείς αν βρισκόσασταν εκεί;» όταν µάλιστα το εκεί µπορεί να βρίσκεται εδώ, σήµερα.

Παρουσίαση στο ΠοντίκιArt

Το θρυλικό ναυάγιο μοιάζει να έχει ξεπεράσει τα όρια του ιστορικού γεγονότος, έχοντας αποκτήσει μια σχεδόν μεταφυσική αίγλη. Το παράδοξο με τον «Τιτανικό» είναι το γεγονός ότι μοιάζει σα να συνε­χίζει αέναα το παρθενικό του ταξίδι, κουβαλώντας τον θρύλο του και τους νεκρούς του, διατηρώντας ζωντανό το τραγικό πλεονέκτημα μιας ακόμα απώ­λειας, της ελπίδας ενός λιμανιού. Ο «Τιτανικός», λοιπόν, κατά μια έννοια εξακο­λουθεί το ταξίδι του, ένα ταξίδι που ξεκίνησε σαν θαύμα, κατέληξε ως τραγωδία και συνεχί­ζεται ως θρύλος. Ο «Τιτανικός», με δυο λόγια, ακόμα κι από τα σκοτεινά βάθη του ωκεανού, διατηρεί τη ζωντάνια του μέσα από αναπάντητα ερωτήματα που περνούν από γενιά σε γενιά – σα να αποτελούν έναν δυσεπίλυτο γρίφο που επιζητά τη λύτρωση. Ο συγγραφέας, ωστόσο, δεν καταπιάνεται με το δημοφιλές θέμα από την εύκολη κι αβαθή του πλευρά. Πριν από όλα, μας γνωστοποιεί μιαν άκρως ενδιαφέρουσα συγγραφική διαμάχη σε σχέση πάντα με το ναυάγιο του «Τιτανικού» – που φέτος συμπλήρωσε 100 χρόνια ιστορία – στην οποία υπήρξαν πρωτα­γωνιστές δυο κορυφαίες μορφές της λογοτε­χνίας: ο Τζορτζ Μπέρναρ Σο και ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Πέρα από την ενδιαφέρουσα πα­ράθεση της αλληλογραφίας των δυο διάσημων συγγραφέων, ο Μπλιάτκας επιχειρεί να προσεγ­γίσει το σκαρί μέσα από τους συμβολισμούς του, ανασκαλεύοντας τις κοινωνικοπολιτικές πτυχές του ναυαγίου. Έτσι, έχουμε μιαν ενδια­φέρουσα συλλογιστική, η οποία προσμετρά τα ανθρώπινα όρια με το μέτρο της αρχαίας έννοι­ας της ύβρεως.

_{Ξενοφών Μπρουντζάκης}, _06/07/2012

Διαβάστε ένα άρθρο του συγγραφέα στην εφ. Μακεδονία 
Σκουριάζει ο μύθος;

(...)Το όνομα «Τιτανικός» έχει γίνει συνώνυμο με την καταστροφή. Η ιστορία της τραγωδίας αυτού του θρυλικού υπερπολυτελούς και -σύμφωνα με το μύθο του και τους τότε τραγικά διαψευσθέντες διαφημιστές του- «αβύθιστου» πλοίου, συγκινεί εδώ και πάνω από έναν αιώνα και τροφοδοτεί ακόμα συζητήσεις και αντιπαραθέσεις, ενώ σε πόλεις σημαντικές για το μύθο, όπως το Μπέλφαστ, το Σαουθάμπτον κ.ά. ιδρύθηκαν μουσεία.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι πιο πολύ χρησιμοποιημένες λέξεις στα ΜΜΕ εδώ και 100 χρόνια είναι ο Θεός, ο Τιτανικός και η Κόκα Κόλα. Άλλοι λένε ότι τα πιο πολυσυζητημένα θέματα όλων των εποχών είναι ο Χριστός, ο αΑμερικανικός εμφύλιος και ο Τιτανικός!

Ένας άλλος παραλληλισμός είναι η μοίρα του ανθρώπου, της ίδιας του της φύσης να γεννά αδικίες και διαχωρισμούς σε πολίτες πρώτης, δεύτερης και τρίτης κατηγορίας, όπως ακριβώς συνέβη μεταξύ των επιβατών και στον «Τιτανικό»: οι «one per centers», οι ισχυροί του χρήματος που ανήκουν στο 1%, δικαιωματικά ταξίδευαν στην πολυτελέστατη και ευρύχωρη πρώτη θέση, από την οποία την ώρα του πανικού ήταν εύκολο να επιβιβαστούν στις λίγες σωσίβιες βάρκες. Είναι αυτοί που θα επιζήσουν τελικά σε σχέση με τους «ninety-nine per centers» (99% στο «steerage»). Σημειολογική παρατήρηση: Οι καμπίνες της τρίτης θέσης ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας…

Διαβάστε το άρθρο εδώ
Γράφει ο Κ. Μπλιάτκας για την εφημ. Μακεδονία (26.08.19)

''Ένας μύθος σε διαρκή επικαιρότητα: Η τραγωδία που έγινε μνημείο της ανθρώπινης αλαζονείας'': διαβάστε στον Οδηγό ανάγνωσης το άρθρο του Κώστα Μπλιάτκα για την εφ. Έθνος (14/04/19).