1η έκδοση: Μάρτιος 2012

TO ΓΙΟΥΣΟΥΡΙ ΤΙΜΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥ ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ COMICDOM (Απρίλιος 2013) και επίσης με το ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΟΜΙΚΣ (Δ. Βανέλλης)

Καβάφης, Καρυωτάκης, Καρκαβίτσας, Ροδοκανάκης, Νικολαΐδης ο Κύπριος, Παπαδιαμάντης! Οι δημιουργοί του επιτυχημένου Παραρλάμα (Τόπος 2011) με το Γιούσουρι τολμούν να «αναμετρηθούν» με τα ιερά τέρατα της νεοελληνικής λογοτεχνίας – και το καταφέρνουν άψογα, «μεταγράφοντας» έξι φανταστικά αφηγήματα σε συναρπαστικό κόμικς. Το φανταστικό αφήγημα γέννησε την επιστημονική φαντασία, το κόμικς και το σύγχρονο graphic novel. Διόλου τυχαίο, επομένως, που τα φανταστικά αφηγήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας εμπνέουν τον Θανάση Πέτρου και τον Δημήτρη Βανέλλη: στο Γιούσουρι, το παλαιό θέμα των ιστοριών διασταυρώνεται πειστικά με τη νέα μορφή της κομίστικης ανάγνωσης.

Oι ιστορίες του τόμου είναι:
Κ.Π. Καβάφης (1863-1933): "Eις το Φως της Hμέρας"
Ανδρέας Καρκαβίτσας (1865-1922): "Το Γιούσουρι"
Κ.Γ. Καρυωτάκης (1896-1928): "Ο ονειροπόλος"
Πλάτων Ροδοκανάκης (1883-1920): "Κλεοπάτρας θάνατος"
Νίκος Νικολαΐδης ο Κύπριος (περ.1884-1956): "Ο Σκέλεθρας"
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911): "Υπό την βασιλικήν δρυν"

O σεναριογράφος Δημήτρης Βανέλλης ενώ, εξ ανάγκης, υποχρεώθηκε να κρατήσει τα απαραίτητα αφηγηματικά στοιχεία, ταυτόχρονα έδωσε τις εντάσεις, πρόβαλε τα πάθη, σκιαγράφησε τους χαρακτήρες, συμπύκνωσε σωστά τους διαλόγους, υπογράμμισε τις ανατροπές και τις κορυφώσεις με μέτρο και ακρίβεια. Από την άλλη, ο κομίστας Θανάσης Πέτρου ανέδειξε τη σκηνογραφία, τον χρόνο και τον ρυθμό της εποχής (πράγμα εξαιρετικά δύσκολο στο κόμικς). Ζωγράφισε, στην κυριολεξία, πρόσωπα και πράγματα έως τις έσχατες λεπτομέρειές τους ενώ ταυτόχρονα άφησε ελεύθερο τον αναγνώστη να φανταστεί από μόνος του πράγματα. Απεικόνισε πολύ πετυχημένα τη διαφορετική «θερμοκρασία» των συμβάντων. Ζούμαρε στα σωστά σημεία (και το εκτέλεσε άψογα). Μοντάρισε με πειστικότητα τις σκηνές του. Έδεσε με σωστά χρώματα την «ταυτότητα» της κάθε ιστορίας. Ο αναγνώστης καλείται να κρίνει από μόνος του την αλήθεια των παραπάνω ισχυρισμών.

----------------------------------------------

Παρουσίαση στο Ποντίκι Art

Όταν το καλό εξελίσσεται σε καλύτερο, όλοι έχουν λόγο να χαίρονται. Πριν από έναν χρόνο κυκλοφόρησε σε μορφή graphic novel το «Παραρλάμα και άλλες ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά. Το εγχείρημα ήταν τόσο επιτυχές, που μας ξάφνιασε. Σπάνια μια ιδέα μετατρέπεται σε απτό αποτέλεσμα με τόση επιτυχία. Ωστόσο, η συνέχεια υπήρξε περισσότερο εντυπωσι­ακή. Υπό τη διεύθυνση του Άρη Μαραγκόπουλου, οι εκδόσεις Τόπος σε καιρούς χαλεπούς ενθαρρύνουν και υποστηρίζουν, πριν από όλα, δυο σημαντικούς δημιουργούς: τον σεναριογράφο κόμικς Δημήτρη Βανέλλη και τον εικονογράφο Θανάση Πέτρου. Η επανεμφάνιση των παραπάνω συντελεστών με ένα νέο βιβλίο που περιέχει έργα των Καβάφη, Καρυωτάκη, Καρκαβίτσα, του Κύπριου συγγραφέα Νικολαΐδη και των Ροδοκανάκη και Παπαδιαμάντη, έρχεται σαν μια καλή είδηση για τους φίλους του graphic novel αλλά και ευρύτερα για όλους εκείνους τους αναγνώστες που ζητούν κάτι δια­φορετικό από την εγχώρια εκδοτική δραστηριότητα. Τα κείμενα που επιλέχτηκαν τα συνδέει η «φανταστική» τους διάσταση, με δυο λόγια έλκουν τη γραφή τους από τη λεγόμενη φανταστική λογοτεχνία. Αν και στη χώρα μας αυτό το λογοτεχνικό είδος υπηρετήθηκε περισσότερο ακούσια παρά συνειδητά, τα χαρακτηρι­στικά «δείγματα» που παρατίθενται δεν υπολείπονται σε έμπνευση και αξία από τα αντίστοιχά τους «πρωτότυπα». Οι επιλεγμένες ιστορίες υπηρετηθήκαν μέσω του λόγου με ζηλευτή ακρίβεια και οικονομία που δεν διαταράσσει την αφηγηματική δομή και την παράθεση της δράσης και της εξέλιξης των ιστοριών. Ο Βανέλλης με μαεστρία ισορροπεί το κείμενό του, το οποίο υπη­ρετεί από τη μια τη λογοτεχνική αξία το υ πρωτότυπο υ και από την άλλη τη σεναριακή εκδοχή του. Ο έτερος συντελεστής, ο εικονογράφος Θανάσης Πέτρου, εκτός του ότι αποτυπώνει με πιστότητα, έμπνευση και φαντασία τις διάφορες εποχές των κειμένων - τόπους, οικο­δομήματα, εσωτερικούς χώρους, ενδυμασίες -, κατα­φέρνει να παρακολουθεί την ένταση των εκφράσεων των ηρώων αποδίδοντας την εσωτερικότητά τους με ενάργεια και διεισδυτικότητα.

_{Ξενοφών Μπρουντζάκης}, _26.04.2012

Παρουσίαση στον Αγγελιοφόρο της Κυριακής

Παπαδιαμάντης και Καβάφης σε κόμικς

Ιστορίες από την Αλεξάνδρεια των αρχών του περασμένου αιώνα, όπως τις μετέφερε ο Καβάφης. Μύθοι και αλήθειες για το βυθισμένο γιούσουρι από τον Καρκαβίτσα, η έννοια του χρόνου από τον Καρυωτάκη, διάσημοι ήρωες κλασικών έργων που ζωντανεύουν στη βιβλιοθήκη που στήνει ο Πλάτωνας Ροδοκανάκης, ένας μετανιωμένος παραδόπιστος από τον Νίκο Νικολαΐδη, αλλά και η ένοικος... της βασιλικής δρυός του Παπαδιαμάντη. Και αν εκ πρώτης όψεως το κοινό στις ιστορίες αυτές της νεοελληνικής λογοτεχνίας είναι τα στοιχεία μυστηρίου και φαντασίας, το ενδιαφέρον είναι ότι μεταγράφονται σε... κόμικς. Πρόκειται για «Το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες» (εκδόσεις «Τόπος»), που το Διεθνές Comicdom con 2013 ανέδειξε ως το καλύτερο κόμικς της χρονιάς. Οι δημιουργοί του, Δημήτρης Βανέλλης (σενάριο) και Θανάσης Πέτρου (εικονογράφηση), μιλούν στον «ΑτΚ» για την έκδοση και μας ξεναγούν στη γοητεία των κόμικς...

Ο Δημήτρης Βανέλλης εξηγεί σχετικά με το σκεπτικό της επιλογής των ιστοριών: «Μέσα από ένα μεγάλο μέρος διηγημάτων της ελληνικής λογοτεχνίας, αναζήτησα κάποια διηγήματα με βασικό κοινό στοιχείο ότι αγγίζουν τα όρια του φανταστικού, του κρυφού, το μυστηριώδους. Επιπλέον, χρονολογικά είναι κείμενα των αρχών του αιώνα (από το 1920- 1930) μέχρι και προπολεμικά θέλοντας να υπάρχει σ' αυτά μια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα εποχής. Του αρέσει του Θανάση να ζωγραφίζει τις εποχές αυτές, αλλά και για να αναδείξουμε κάποια πράγματα σχετικά άγνωστα. Και φυσικά το ζητούμενο είναι πάντα κείμενα που να μπορεί η δράση τους να μεταφερθεί σε εικόνες. Για μένα το κόμικ είναι κάτι σαν σενάριο σινεμά. Μου αρέσει να εκπλήσσομαι και ανυπομονώ να δω πώς θα οπτικοποιήσει την ιστορία ο συνεργάτης μου».

_{Γιώτα Σωτηροπούλου, 3.06.2013}

Διαβάστε όλη τη συνέντευξη εδώ.

 Παρουσίαση στο περιοδικό Ο Αναγνώστης

Το Γιούσουρι και άλλες φανταστικές ιστορίες των Καρκαβίτσα, Καβάφη, Καρυωτάκη, Ροδοκανάκη, Νικολαΐδη του Κύπριου και Παπαδιαμάντη, συγγραφέων που ανθολογούνται στα σχολικά εγχειρίδια Γυμνασίου και Λυκείου ανανεώθηκαν διασκευασμένα χάρη στους Δημήτρη Βανέλλη και Θανάση Πέτρου. Κάποιοι απ’ αυτούς του συγγραφείς είναι ογκόλιθοι στην ιστορία της λογοτεχνίας, άλλοι είναι ελάσσονες, όλοι όμως ξέφυγαν από την φόρμα που έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε και μας παρουσιάζονται ως κόμιξ. Πρόκειται για μεταγραφές /σενάρια εμπνευσμένα από ελληνικά διηγήματα του φανταστικού που, στη νέα τους μορφή, έχουν την δύναμη να κερδίσουν με την αισθητική τους νεαρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες. Ο Δημήτρης Βανέλλης (Βραβείο COMICDOM 2013) κράτησε την πλοκή και άλλαξε το γλωσσικό ιδίωμα των πρωτοτύπων, ενώ οι περιγραφές έγιναν εικόνες σαν κινηματογραφικά πλάνα και οι διάλογοι έσπασαν στα γνωστά μπαλονάκια των κόμιξ.

Έχουμε επίγνωση ότι διαβάζουμε και δεν διαβάζουμε Καβάφη ή Καρκαβίτσα, με βεβαιότητα όμως λέμε πως μπορούμε να οδηγηθούμε στα πρωτότυπα! Ένα στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί αν προταθεί Το Γιούσουρι, όπως και το Παρλαράμα και άλλα διηγήματα του Δημοσθένη Βουτυρά, από τους φιλολόγους στις τάξεις τους.

Η ιδέα της διασκευής λογοτεχνικών έργων σε κόμιξ και η χρησιμοποίησή της στην εκπαίδευση δεν είναι καινούρια. Το θέμα είναι το αποτέλεσμα του νέου έργου καθαυτού. Ανεξάρτητα λοιπόν από την εκπαιδευτική πρόταση προς τους μαθητές, η πρόταση των Βανέλλη/Πέτρου ανοίγει πόρτες για την δημιουργική επεξεργασία των λογοτεχνικών κειμένων.
 

_{Μαρίζα Ντεκάστρο, Ο Αναγνώστης  18.11.2014}

Διαβάστε εδώ την παρουσίαση του κόμικς στο Αθηνόραμα από τον Κωστή Παπαγιώργη και εδώ την παρουσίαση του Άρη Μαλανδράκη στο Protagon. Διαβάστε επίσης την παρουσίαση του Γιάννη Μπασκόζου στο Βήμα, τη συνέντευξη των δημιουργών του κόμικς στο www.clickatlife.gr και εδώ μια παρουσίαση του βιβλίου στο diavasame.gr.

Δείτε τέλος στον οδηγό ανάγνωσης τον πρόλογο του Άρη Μαραγκόπουλου.