«Όποιος διατείνεται ότι βαρέθηκε τη Φραγκφούρτη, βαρέθηκε τη ζωή», έγραψε ο Jamie Byng, ο εκδότης του μεγάλου εκδ. οίκου Canongate, στην εφημερίδα της Διεθνούς έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης που έκλεισε τις πύλες της την προηγούμενη εβδομάδα. Παρόλη την υπερβολή της διατύπωσης αυτό το σχόλιο περιέχει μια αλήθεια: ακόμα κι αν τα μέιλ και γενικώς το διαδίκτυο έχουν αλλάξει άρδην την επικοινωνία μεταξύ των εκδοτών και των ατζέντηδων για τα δικαιώματα η προσωπική επαφή παραμένει αναγκαία. Όποιος δεν έχει δουλέψει (όχι απλώς επισκεφτεί…) έκθεση του μεγέθους της Φραγκφούρτης είναι δύσκολο να καταλάβει τη σημασία των παραπάνω.
Παραμένει έτσι γεγονός ότι η τύχη ενός βιβλίου, όχι ενός οποιουδήποτε αλλά ενός που εκπροσωπεί κάποια σημασία για τη στρατηγική ενός εκδ. οίκου κρίνεται εν πολλοίς στην επαφή με τον ξένο εκδότη, ατζέντη κ.λπ. Κι ακόμα κάτι: οι συζητήσεις της Φραγκφούρτης, οι συναντήσεις στη Φραγκφούρτη, τα κοκτέιλ, τα πάρτι, όλα επιτρέπουν, το καθένα από τη δική του πλευρά, να συγκροτήσει ο εκδότης μια καλή εικόνα του «τι παίζεται» στον διεθνή χώρο του βιβλίου.


Από την άλλη η Φραγκφούρτη κοστίζει. Ιδιαιτέρως αν ο εκδότης διαθέτει δικό του σταντ. Τα εισιτήρια, τα ξενοδοχεία, η διατροφή, όλα ανεβάζουν ψηλά το κόστος της συμμετοχής –με αποτέλεσμα, ακόμα και σοβαροί εκδότες, να είναι επιφυλακτικοί ως προς το ισοζύγιο κόστος/κέρδος. Πολλές σκέψεις γίνονται τελευταία, πολλές προτάσεις έχουν «πέσει στο τραπέζι», πολλές συζητήσεις μεταξύ των Ελλήνων εκδοτών έγιναν στη Φραγκφούρτη που, απ' ότι φάνηκε, θα συνεχιστούν στην Αθήνα.


Για τον Τόπο, όπως και για άλλους εκδ. οίκους απ' όλον τον κόσμο, το πιο χαρούμενο γεγονός στην έκθεση ήταν η παρουσία του Νικ Κέιβ. Την περασμένη Παρασκευή το βράδυ, σε μια απόμερη παμπ της Φραγκφούρτης τριάντα τόσοι εκδότες και επιμελητές από όλον τον κόσμο συγκεντρωθήκαμε να ακούσουμε και να δούμε από κοντά τον «Νίκο» να μας διαβάζει κομμάτια από το Ο θάνατος του Μπάνι Μανρό. Όταν στο τέλος της εκδήλωσης, ο εκ των εκδοτών του Τόπου, Άρης Μ., διέκοψε τον Νικ για να του υπογράψει το προσωπικό του αντίτυπο λέγοντάς του «I am your Greek publisher», ο Κέιβ φώναξε εις επήκοον όλων: «Hey! man!», τον αγκάλιασε και του έγραψε μια αφιέρωση που οι άλλοι παρευρισκόμενοι εκδότες εμφανώς ζήλεψαν (σ' εκείνους απλώς υπέγραφε το αντίτυπο με το όνομά του…)!