Η ανάδειξη μιας νέας γενιάς ανταρτών πόλης από το 2008 και μετά στην Ελλάδα εγείρει πολλά ζητήματα σχετικά με τα γενεσιουργά αίτια και τους στόχους της ένοπλης πάλης στον 21o αιώνα. Θεωρώντας ότι η έξωθεν ανάλυση αυτού του θέματος είναι επιστημονικά έωλη, η συγγραφέας αντιπαραθέτει δύο δημόσιους λόγους, διατυπωμένους αντίστοιχα σε προκηρύξεις ανάληψης ευθύνης και δημοσιεύματα στα ΜΜΕ, προκειμένου να διαφανούν οι διαδικασίες αυτοπροσδιορισμού και ετεροπροσδιορισμού της σύγχρονης ένοπλης πάλης.
Η ανάλυση των αντίστοιχων επικοινωνιακών στρατηγικών φέρνει στο φως πολλαπλές αντιθέσεις, άρρηκτα συνδεδεμένες με τη διάρθρωση και λειτουργία του ελληνικού και διεθνούς πολιτικού πεδίου, οι οποίες τελικά αποδυναμώνουν τόσο τη δυναμική της επιδιωκόμενης ριζοσπαστικής αλλαγής όσο και την εμβέλεια του μηχανισμού προάσπισης του κρατούντος πολιτικού συστήματος.
Παρουσίαση στο in.gr από τον Παναγιώτη Σωτήρη
Προσεγγίζοντας την ένοπλη πάλη θεωρητικά
Μια σημαντική συνεισφορά που προσπαθεί να προσεγγίσει με τα μάτια της κριτικής κοινωνικής θεωρίας τις πρόσφατες εκδοχές ένοπλης πάλης στην Ελλάδα
(...) το βιβλίο της Νατάσσας Τσουκαλά αποτελεί μια αναγκαία και καλοδεχούμενη εξαίρεση. Και αυτό γιατί την ίδια ώρα που με σαφήνεια τοποθετείται εχθρικά προς την τρέχουσα σκλήρυνση των κατασταλτικών πρακτικών και των πολιτικών ασφαλείας, επιδιώκει να αντιμετωπίσει το φαινόμενο με τα εργαλεία της κριτικής επιστημονικής προσέγγισης.
Αυτό το κάνει χρησιμοποιώντας πρωτόκολλα έρευνας που μπορούν όντως να οδηγήσουν σε συμπεράσματα. Γι’ αυτό και διαλέγει όχι τις εύκολες τυπολογίες που βρίσκει κανείς στο λόγο των υπηρεσιών ασφαλείας ή όσων αναπαράγουν το λόγο τους, αλλά την προσπάθεια να προσεγγιστεί ο ίδιος ο λόγος των υποκειμένων που εμπλέκονται στην ένοπλη πάλη.
Δηλαδή, είναι μια προσπάθεια να προσεγγιστεί το είδος της ιδεολογικής έγκλησης που επιτελούν οι συγκεκριμένες οργανώσεις ένοπλης πάλης, οι πρακτικές λόγου στις οποίες εμπλέκονται, οι εντάσεις αυτού του λόγου ή οι διαφορετικές δυναμικές που περιλαμβάνει.
Με αυτό τον τρόπο αντί για την απλούστευση της «ανομίας» ή την δαιμονοποίηση μιας υποτιθέμενης «πολιτικής παθολογίας», έχουμε την προσπάθεια να μελετηθούν οι πρακτικές και οι επιδιώξεις υποκειμένων, ατομικών και συλλογικών, που εμπλέκονται μέσα σε αντιφατικές και συγκρουσιακές κοινωνικές και πολιτικές δυναμικές με πρακτικές ένοπλης πολιτικής πάλης. (...)
Δείτε όλη την παρουσίαση εδώ
Παναγιώτης Σωτήρης, in.gr (09.05.19)
Συνέντευξη στην Αφροδίτη Τζιαντζή για την Εφ. των Συντακτών «Η ελευθερία είναι ο πυρήνας της δημοκρατίας, δεν μπορεί να είναι ισοδύναμη με την ασφάλεια»
Το βιβλίο της εγκληματολόγου Αναστασίας Τσουκαλά «Ενοπλη πάλη - Μετά τον Δεκέμβρη του 2008 - Επικοινωνιακές στρατηγικές (απο)νομιμοποίησης», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος, δεν κατηγοριοποιείται εύκολα. Δεν απευθύνεται σε φαν των ειδικών «τρομοκρατολόγων» ούτε σε όσους εμπνέονται από ευφάνταστα αστυνομικά σενάρια για το ποιοι είναι οι «παππούδες» και τα «μωρά» του αντάρτικου πόλης -για να χρησιμοποιήσουμε τις εκφράσεις του δημοσιογραφικού συρμού.
Οσοι περιμένουν ζουμερές αποκαλύψεις που προσφέρονται για τρομολαγνικά πρωτοσέλιδα ή περισπούδαστες αναλύσεις που χτίζουν καριέρες στην υπηρεσία των Αρχών, θα απογοητευτούν. Οσοι ωστόσο επιθυμούν να διαβάσουν μια αποστασιοποιημένη και τεκμηριωμένη μελέτη για το φαινόμενο των σύγχρονων ένοπλων οργανώσεων, βασισμένη όχι σε εικασίες και δίκη προθέσεων αλλά στη μεθοδολογία της ανάλυσης λόγου, θα βρουν στο βιβλίο της κ. Τσουκαλά μια ευπρόσδεκτη όαση διαυγούς σκέψης.
Επιλέγοντας τον όρο «ένοπλη πάλη», αντί του όρου «τρομοκρατία» που τον θεωρεί επιστημονικά προβληματικό, η συγγραφέας δεν απευθύνεται αποκλειστικά στο ακαδημαϊκό κοινό, αν και χρησιμοποιεί επιστημονικά εργαλεία.
Κυρίως απευθύνεται σε όσους και όσες έζησαν τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα και θέλουν επιτέλους να ακούσουν όχι μόνο «τι μας λένε» αυτοί οι οποίοι καταδικάστηκαν σε ποινές που αθροιστικά ξεπερνούν τους δύο αιώνες κάθειρξης, αλλά και τι λένε τα ΜΜΕ και ο κυρίαρχος θεσμικός λόγος γι’ αυτούς.
Συναντήσαμε την Αναστασία Τσουκαλά στο σπίτι της, όπου περνάει τον περισσότερο χρόνο της, από τον Νοέμβριο του 2017 που τραυματίστηκε σοβαρά από φωτοβολίδα την οποία έριξαν άγνωστοι κατά τη διάρκεια επεισοδίων με την αστυνομία. Χωρίς να μιλάει δημόσια για ένα γεγονός που σημάδεψε τη ζωή της, μας λέει ωστόσο ότι η αστυνομία αρνήθηκε να καταγράψει το συμβάν όπως συνέβη, επιμένοντας, παρά τις μαρτυρίες και τα ντοκουμέντα-βίντεο, να το τοποθετεί σε διαφορετικό σημείο. Ανικανότητα; Ευθυνοφοβία; Εσκεμμένη διαστρέβλωση των γεγονότων; Το σίγουρο είναι ότι παραμένουν ερωτήματα για εκείνη τη νύχτα ακόμα και για τον ρόλο των αστυνομικών αρχών. (...)
Διαβάστε την συνέντευξη εδώ
Αφροδίτη Τζιαντζή για την Εφ. των Συντακτών (14.05.19)
Παρουσίαση στο inside story από τον Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου
Την τελευταία δεκαετία, οι οργανώσεις που έχουν υπαχθεί κάτω από την ταμπέλα της «νεοτρομοκρατίας» δεν παράγουν απλά δράσεις που καλούν στην αντίδραση του κράτους. Αντίθετα, η μεν πλευρά των οργανώσεων έχει εκθέσει εκτενώς και δημόσια τη σκέψη πίσω από τις πράξεις της, η δε πλευρά των «αντιδρώντων» έχει κοινοποιήσει πολλάκις –με κύριο δίαυλο τα ΜΜΕ– τις δικές της αφηγήσεις και αναλύσεις για το φαινόμενο. Αμφότερες έχουν κατασκευάσει τα είδωλα μέσα από τα οποία γίνονται αντιληπτές και ελάχιστοι έχουν διαλέξει να τοποθετηθούν στη συζήτηση έξω από τα δύο αυτά μοντέλα. Η τελευταία δουλειά της Τσουκαλά, Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Εγκληματολογίας στο Paris Sud, αποτελεί μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου μια στιβαρή επιστημονική προσέγγιση έρχεται να διεκδικήσει δυναμικά έναν χώρο τον οποίο έχει ναρκοθετήσει η δημοσιότητα.
Χωρίς να υπεισέρχεται στις ειδικές κοινωνικές συνθήκες που επέτρεψαν τη γέννηση των ένοπλων οργανώσεων, η συγγραφέας επιλέγει να στραφεί αντ’ αυτού στους λόγους που παράγονται εκατέρωθεν της διαπάλης. Μέσα από μία περίτεχνη, πλην αυστηρή εφαρμογή των εργαλείων της ανάλυσης λόγου, η συγγραφέας αναδεικνύει τις αόρατες αντιφάσεις που εμφωλεύουν στις αφηγήσεις. Στο ένα άκρο βρίσκει μία εγκληματολογική αντίληψη που κατασκευάζει ένα έωλο γενεαλογικό δέντρο των οργανώσεων και αξιολογεί με αμφίβολη επιτυχία την επικινδυνότητα και τη φύση τους. Στο άλλο, διαγράφεται ένας εξεγερτικός λόγος που παρουσιάζεται ως αποκομμένος απ’ την οργανωμένη κοινωνία, ενώ η σχέση μαζί της αποδεικνύεται πιο περίπλοκη. Στη μέση βρίσκεται η επιστήμη την οποία εκφράζει το πόνημα της κ. Τσουκαλά – κι αυτή έχει πολλά να πει για τον πολιτικό ρόλο που επιτελούν τα αντιφατικά αφηγήματα που εξοικείωσαν το κοινό με το φαινόμενο.
insidestory.gr (20.07.19)
Παρουσίαση στο marginalia.gr από τον Γ. Παπανικολάου H ένοπλη πάλη μεταξύ φάσεων και αντιφάσεων
(...) Οι αναγνώστες αναπόφευκτα θα κλείσουν το βιβλίο επανερχόμενοι στο επίμονο ερώτημα που θέτει η παρουσία της λέξης (από)νομιμοποίηση στον τίτλο του βιβλίου. Ασφαλώς η ανάλυση τεκμηριώνει με άμεσο και πειστικό τρόπο την απονομιμοποιητική στόχευση του εξουσιαστικού λόγου. Ωστόσο η πραγματική αιχμή του βιβλίου είναι η κατάδειξη της μη αντιστοιχίας του λόγου αυτού με τον λόγο που αυθόρμητα εκφέρεται από τους πρωταγωνιστές της ένοπλης πάλης. Έτσι, οι προσεκτικοί αναγνώστες δεν θα αποφύγουν το βασανιστικότερο ερώτημα: σε μια εποχή που ο επιστημονικός λόγος θυσιάζεται στον βωμό των επιδιώξεων του κατεστημένου, μάλιστα συκοφαντούμενος απροκάλυπτα και βάναυσα, μπορεί η με επιστημονικό τρόπο τεκμηρίωση των κενών, των αντιφάσεων και των σκοπιμοτήτων του εξουσιαστικού λόγου να οδηγήσει στην απονομιμοποίησή του;
Όλες οι παραπάνω σκέψεις καταλήγουν με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι η Τσουκαλά έγραψε ένα βιβλίο, το οποίο είναι προϊόν εκτενέστατης εμπειρικής εργασίας, συμπαγέστατης επιστημονικής συγκρότησης, και βαθύτατης σκέψης, αγωνίας ακόμη, για κεντρικά πολιτικά διλήμματα των «αναπτυγμένων φιλελεύθερων δημοκρατιών» σήμερα. Μακάρι το έργο να τύχει της αναγνώρισης που χωρίς καμία αμφιβολία του οφείλεται από τους «ειδικούς» στα πεδία της πολιτικής κοινωνιολογίας, της εγκληματολογίας και της κριτικής μελέτης της ασφάλειας —κυρίως όμως να διαβαστεί από ένα ευρύτατο κοινό «μη ειδικών», ανθρώπους σκεπτόμενους για τους οποίους η ιστορία δεν έχει τέλος.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
γράφει ο Γιώργος Παπανικολάου, marginalia.gr (23.09.19)
Διαβάστε εδώ την προδημοσίευση του βιβλίου στο INFOWAR (info-war.gr ,28.03.19)
Διαβάστε εδώ μια συνέντευξη της Αναστασίας Τσουκαλά στη Μελπομένη Μραγκίδου για το vice.com (12.04.19), και εδώ μια συνέντευξη στον Γιάννη Γρηγοράκο για την εφημ. ''Κηφισιά'' (25.04.19).
«Στη φαντασία του ο Έλληνας είναι πάντα ζωσμένος με φυσεκλίκια και εξεγείρεται»: συνέντευξη εδώ στον Τάσο Μόρφη για το popaganda.gr (15.04.19).
Δείτε την παρουσίαση του βιβλίου στην ΕΣΗΕΑ (18.04.19). Για το βιβλίο μίλησαν οι: Κώστας Παπαδάκης (δικηγόρος), Παναγιώτης Σωτήρης (πανεπιστημιακός), Ιωάννα Σωτήρχου (δημοσιογράφος) και η συγγραφέας.
Προσθήκη στο καλάθι
