Το 2023 ήταν η θερμότερη χρονιά στην Ιστορία. Τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα και οι επιπτώσεις τους θα ενταθούν τα επόμενα χρόνια. Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι το ένα τρίτο της επικράτειάς της απειλείται από ερημοποίηση. Μπροστά σε αυτό τον κίνδυνο η χώρα μας παραμένει ανοχύρωτη.
Ποιες πολιτικές δυνάμεις αντιμάχονται και τι προτείνουν για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση; Ποιες είναι οι προκλήσεις για την Ελλάδα και την Ευρώπη; Ποια είναι τα όρια της ανάπτυξης; Είναι εφικτό να απομακρυνθούν οι οικονομίες από τα ορυκτά καύσιμα και να διασφαλιστεί ασφαλής, φτηνή και καθαρή ενέργεια;
Η περιβαλλοντική κατάρρευση, οι κοινωνικές ανισότητες, η εργασιακή επισφάλεια και η ενεργειακή φτώχεια πρέπει να αντιμετωπιστούν με ρηξικέλευθες παρεμβάσεις. Στόχος είναι η κλιματική, η κοινωνική και η διαγενεακή δικαιοσύνη. Ένα δίκαιο πράσινο συμβόλαιο, που εγγυάται τη μετάβαση σε μια νέα εποχή, ιδιαίτερα για εκείνους που έχουν μικρότερες ευθύνες για την κλιματική κρίση, που είναι εκτεθειμένοι στις μεγαλύτερες ζημίες και απώλειες, που δεν έχουν δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Διαβάστε εδώ τα περιεχόμενα και τον πρόλογο του βιβλίου και εδώ την προδημοσίευση στην Εφημερίδα των Συντακτών.
Ακούστε εδώ την εκπομπή των Ε. Ορφανίδου & Ε. Κουμάντου με καλεσμένους τον Π. Κόκκαλη και Ξ. Κοντιάδη Ντάμες σπαθί, Αθήνα 9,84 (15.03.2024).
Πέτρος Κόκκαλης & Ξενοφών Κοντιάδης: «Το σύστημα αλλάζει όταν ο καθένας πιστέψει ότι πρέπει να αλλάξει». Ακούστε εδώ το Podcast - Συγγραφείς εκτός βιβλίων της Κυριακή Μπεϊόγλου.
Παρουσίαση από τον Λευτέρη Παπαγιαννάκη στην Εφημερίδα των Συντακτών
(...) Μετά το θερμότερο έτος της ιστορίας (2023), οι συγγραφείς παρουσιάζουν όλες τις «άβολες αλήθειες» -για τις οποίες πρώτος μίλησε την παγκόσμια κοινότητα ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ, ήδη από το 2006- γύρω από την κλιματική κρίση και τονίζουν τις μεγάλες απειλές για την ανθρωπότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στη σταδιακή αποσταθεροποίηση της επισιτιστικής ασφάλειας και την υποβάθμιση των πιο πολύτιμων οικοσυστημάτων του πλανήτη μας.
Λίγους μήνες πριν από τις κρίσιμες ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου, όπου οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ανερχόμενες ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις στην Ε.Ε., οι συγγραφείς πατούν το κουμπί συναγερμού για να αφυπνίσουν τους πολίτες, καλώντας σε υποστήριξη των πράσινων ιδεών για μια αποφασιστική συστημική αλλαγή. Στον πυρήνα του μανιφέστου τους βρίσκεται το εύλογο αίτημα για τερματισμό της εποχής των ορυκτών καυσίμων και ολικό STOP σε περαιτέρω εξορύξεις υδρογονανθράκων, ιδίως δε για πλήρη ακύρωση όλων των σχεδιασμών για κάθε μορφής εξόρυξη στην Ελλάδα είτε πρόκειται για τις αδειοδοτημένες εξορύξεις φυσικού αερίου στην Ηπειρο και το Ιόνιο είτε για τις προγραμματιζόμενες ερευνητικές εξορύξεις στις θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης. Οπως αναφέρουν (σ. 166), «Σήμερα όχι μόνο δεν αρκεί η δέσμευση να μην υπάρξουν νέες μονάδες παραγωγής ορυκτών καυσίμων, αλλά θα πρέπει να καταργηθούν άμεσα και υπάρχουσες, αν σκοπεύουμε να σταματήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου ως απόλυτο όριο».
Οι συγγραφείς, δουλεύοντας με το μοντέλο της επιστημονικής εκλαΐκευσης, αποδίδουν ένα βιβλίο προσιτό και κατανοητό, με εξαιρετική δομή, που περιλαμβάνει με περιεκτικό τρόπο όλα τα σημαντικά στοιχεία του προβλήματος, που δεν είναι άλλο από την παγκόσμια πολύπλευρη κρίση, η οποία στον πυρήνα της έχει την κλιματική κρίση και τις κάθε μορφής ανισότητες. Η μορφή του βιβλίου βοηθάει τη σταδιακή ανάγνωση χωρίς να χάνεται η συνοχή για όποιον αναγνώστη δεν έχει άφθονο διαθέσιμο χρόνο, αν και η γραφή του είναι πολύ ελκυστική και εύκολα διαβάζεται απνευστί!
Ανατρέχοντας στο ξεκίνημα της διαπίστωσης του οικολογικού προβλήματος –ήδη από τη δεκαετία του 1960- παρουσιάζουν με εύληπτο και καθόλου κουραστικό -για το μη επαΐον κοινό- τρόπο τη διαδρομή οικοδόμησης της επιστημονικής οικολογικής σκέψης και των πράσινων κινημάτων και πώς τελικά έφθασε η διεθνής κοινότητα στην υιοθέτηση του σχεδίου της βιώσιμης ανάπτυξης, με τη διακήρυξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης το 2015 και εντέλει πώς η Ευρωπαϊκή Ενωση, πρωτοπόρος διεθνώς στις προσπάθειες καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, κατέληξε στο ιστορικής αξίας πρόγραμμα του έως πρότινος Εκτελεστικού Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φραντς Τίμερμανς, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία το 2019. Ενα πρόγραμμα που υιοθέτησε εκτός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την πρόεδρό της, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με μεγάλη πλειοψηφία. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία έχει θέσει τον μεγάλο στόχο για κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης έως το 2050 (δηλαδή όσες εκπομπές αερίων –θερμοκηπίου, ιδίως CO2- θα εκπέμπει, τόσες να απορροφά), έχουν ήδη εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκατοντάδες νόμοι που προβλέπουν τη σταδιακή, με γρήγορους ρυθμούς μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου, τη θεαματική ανάπτυξη των ΑΠΕ, σε συνδυασμό με τη εξοικονόμηση ενέργειας (ιδίως στα κτίρια), την ισχυρή προστασία και αποκατάσταση της φύσης και της βιοποικιλότητας, την όδευση προς πιο ασφαλή και υγιή τρόφιμα κοκ, σε συνδυασμό με διαδικασίες δίκαιης πράσινης μετάβασης. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σύμφωνα με τους συγγραφείς δεν επαρκεί στις σημερινές, ακόμη πιο δεινές καταστάσεις. Προτείνουν την ενίσχυσή της τα επόμενα χρόνια, με ένα νέο Πράσινο Κοινωνικό Συμβόλαιο (σ.σ. 209 -270) που θα έχει πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα, τόσο για την οικονομία, η οποία, αν κινηθεί αποφασιστικά προς την πράσινη μετάβαση έχει μπροστά της τουλάχιστον 30 χρόνια βιώσιμης ανάπτυξης για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, όσο και για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, που μέσα από τις πρόνοιες ενός ανάλογου κοινωνικού συμβολαίου θα διασφαλίσουν τη συλλογική ευημερία, απομακρυνόμενες από την εποχή των πολλαπλών και αλλεπάλληλων κρίσεων.
Ως βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου του νέου Πράσινου Κοινωνικού Συμβολαίου, οι συγγραφείς -δηλωμένοι ευρωπαϊστές- ζητούν δύο πράγματα:
Πρώτον, περισσότερη Ευρώπη, δηλαδή αποφασιστική και γρήγορη περαιτέρω πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης και, δεύτερον, μαζική ενεργοποίηση και συλλογική δραστηριοποίηση των πολιτών, οι οποίοι θα πρέπει να εγκαταλείψουν την ατομιστική στάση ζωής που τους έχει επιβάλει το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και οδηγεί στη διαρκή απαξίωση των δημόσιων αγαθών και στην απαξίωση της πολιτικής, ωθώντας σταδιακά τις κοινωνίες προς τις ακροδεξιές ιδέες και εντέλει τον φασισμό.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ Εφ. Συντακτών, Λ. Παπαγιαννάκη (24/03/2024)
Συνέντυευξη του Ξ. κοντιάδη στην Χριστίνα Κοψίνη για την Εφ. Συντακτών
Δεν υπάρχει μία Ε.Ε. Υπάρχουν αντιμαχόμενες δυνάμεις οι οποίες υποστηρίζουν πράσινες και κοινωνικές πολιτικές απέναντι σε δυνάμεις που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα.
(..) Η κλιματική κρίση μάς κατευθύνει προς τη διεκδίκηση της δίκαιης παγκοσμιοποίησης, την εξάλειψη των ακραίων ανισοτήτων και της ένδειας σε παγκόσμιο επίπεδο, την αποτροπή της οικολογικής κατάρρευσης και τη διασφάλιση βασικών δικαιωμάτων στον παγκόσμιο πληθυσμό. Χωρίς την ενίσχυση της παγκόσμιας συνεργασίας και την ενδυνάμωση των θεσμών παγκόσμιας διακυβέρνησης οι παρεμβάσεις για τη δίκαιη πράσινη μετάβαση θα αποβούν ανεπαρκείς, αργόσυρτες και αλυσιτελείς. Η δίκαιη πράσινη παγκοσμιοποίηση αποτελεί τη ρεαλιστική ουτοπία της εποχής μας. Αν δεν επιτευχθεί, η κοινωνική συνοχή θα χαθεί πολύ πριν από τη μάχη απέναντι στην κλιματική κρίση.
Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ
της Χ. Κοψίνη, 10/04/2024
Παρακολουθήστε την παρουσίαση του βιβλίου στην Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS (Τρίτη 9/04/2024)
Για το βιβλίο μίλησαν: Δημήτρης Λάλας (πρώην Πρόεδρος Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών), Κωνσταντίνος Τσουκαλάς (Ομ. Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών), Ιόλη Χριστοπούλου (Διευθύντρια πολιτικής The Green Tank) και οι συγγραφείς του βιβλίου: Πέτρος Κόκκαλης (Ευρωβουλευτής, Γραμματέας του κόμματος ΚΟΣΜΟΣ) & Ξενοφών Κοντιάδης (Καθηγητής Πανεπιστημίου, Δικηγόρος) Συντονισμός παρουσίασης: Τασούλα Επτακοίλη, Δημοσιογράφος.
Προσθήκη στο καλάθι
