Οι συγγραφείς του τόμου: Ιωάννης Βαρτζόπουλος, Χρυσή Γιαννουλάκη, Ορέστης Γιωτάκος, Βασιλική Γιωτσίδη, Βασίλης Δημόπουλος, Πέτρος Κεφάλας, Ιάκωβος Κλεώπας ,Κωνσταντίνος Κοκκώλης, Μαρία Κούντζα, Ιωάννα Κουστένη, Βενετσάνος Μαυρέας, Μαρίνα Σκουρτέλη, Νίκος Στεφανής,Στέλιος Στυλιανίδης, Γεώργιος Τζεφεράκος, Στέλιος Φαρσαλιώτης
Στη σηµερινή εποχή της απανθρωποποίησης, της ψηφιακής ζωής και της συρρίκνωσης των κοινωνικών δεσµών, η ταυτότητα της ψυχιατρικής διακρίνεται από µια σηµαντική επιστηµολογική ρευστότητα και ευθραυστότητα. Αυτή η ευθραυστότητα δεν αφορά την οντολογική ύπαρξη της ψυχιατρικής διαταραχής, αλλά αφορά ουσιαστικά τις απλουστευτικές θεραπευτικές απαντήσεις απέναντι στη βιο-ψυχο-κοινωνική πολυπλοκότητα του πάσχοντος ατόµου, οι οποίες κυριαρχούνται από τον αναγωγισµό του βιοϊατρικού µοντέλου.
Η άσκηση της ψυχιατρικής πρακτικής αυστηρά µέσω τεκµηριωµένων γνώσεων και θεραπευτικών πρωτοκόλλων αποστασιοποιεί, συχνά ολοκληρωτικά, τον κλινικό ψυχίατρο και κλινικό ψυχολόγο από το βίωµα του Άλλου, από τη φαινοµενολογική υπόσταση της ίδιας της θεραπευτικής συνάντησης.
Η αποκλειστική ενασχόληση µε τη διάγνωση µέσω της χρήσης κριτηρίων, που χαρακτηρίζει τα σύγχρονα πληθωριστικά διαγνωστικά συστήµατα, έχει ως συνέπεια την απουσία ενδιαφέροντος για την υποκειµενική εµπειρία των ασθενών µέσω της κατανόησης, στοιχείο πολύτιµο στις θεραπευτικές και αποκαταστασιακές προσπάθειες, µε κίνδυνο να οδηγήσει σε µια ψυχιατρική χωρίς ψυχή.
Το παρόν εγχειρίδιο στοχεύει στην επαναφορά στο προσκήνιο της ψυχιατρικής θεραπευτικής πρακτικής, µέσω της ψυχαναλυτικής-ψυχοδυναµικής προσέγγισης, του βιώµατος και της κατανόησης της ψυχοπαθολογίας, τη συνάντηση µε το πάσχον υποκείµενο σε όλες τις διαστάσεις του, σε διαρκή συναλλαγή µε το πλαίσιο θεραπείας και φροντίδας.
Η ανοιχτότητα του παρόντος έργου σε έναν σύγχρονο διεπιστηµονικό διάλογο επιτρέπει την καλύτερη επιστηµονική πλαισίωση και των διαισθητικών αυτών συναλλαγών, που στην ψυχανάλυση ανάγονται στις δύο θεµελιακές έννοιες της µεταβίβασης και αντιµεταβίβασης, και στη φαινοµενολογία εµφανίζονται ως η κατανοούσα πράξη µε την οποία επιδιώκεται η µεταφορά του ενός Εγώ στην
περιοχή του Άλλου. Μια σύγχρονη, ανθρωποκεντρική Κοινωνική Ψυχιατρική έχει ανάγκη και από µια υποκείµενη κλινική θεωρία.
Η σύγχρονη ψυχανάλυση χαρακτηρίζεται από έναν µεγάλο θεωρητικό πλουραλισµό και µια πολυφωνία θεωρητικών και κλινικών προσεγγίσεων. Ωστόσο, οφείλουµε να αποδεχθούµε στις αναζητήσεις µας το ίδιο το πνεύµα ενός αποφθέγµατος του Dante, που λέει ότι «υπάρχει ίδια ευχαρίστηση στη γνώση και στην αµφιβολία γι’ αυτήν τη γνώση, στην αµφισβήτησή της».
Νίκος Τζαβάρας στο iEidiseis, γράφει ο Βασίλης Σκουρής «Για μια ψυχιατρική που συμβάλλει στην χειραφέτηση του ανθρώπου που πάσχει»
Πώς μπορεί η ψυχιατρική να συμβάλει στη χειραφέτηση του ανθρώπου που πάσχει και πώς μπορεί να ξεπεραστεί η δυσφορία εντός της ψυχιατρικής που απορρέει κυρίως από την αναστολή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Ο Νίκος Τζαβάρας είναι ήδη μια ιστορική προσωπικότητα της ελληνικής ψυχιατρικής και ψυχανάλυσης. Υπήρξε πρόεδρος και της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Αυτή η σύζευξη, της ψυχιατρικής και της ψυχανάλυσης, καθόρισε την πορεία και τη σκέψη του. Προλόγισε το «Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής» (εκδόσεις Τόπος) που επιμελήθηκε ο συνάδελφος και φίλος του Στέλιος Στυλιανίδης, γιατί μοιράζονται την ίδια αγωνία: Πώς μπορεί η ψυχιατρική να συμβάλει στη χειραφέτηση του ανθρώπου που πάσχει και πώς μπορεί να ξεπεραστεί η δυσφορία εντός της ψυχιατρικής που απορρέει κυρίως από την αναστολή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Το «Εγχειρίδιο ψυχοδυναμικής ψυχιατρικής» (εκδ. Τόπος), το οποίο προλογίσατε, είναι ένα πανεπιστημιακό σύγγραμμα; Απευθύνεται αποκλειστικά σε φοιτητές ή σε ευρύτερο κοινό;
Το συλλογικό αυτό σύγγραμμα είναι ένα διδακτικό και φιλόδοξο πόνημα το οποίο θέλει να καλύψει –και το επιτυγχάνει– το πλήθος των όψεων μιας ψυχοδυναμικά προσανατολισμένης ψυχιατρικής. Εντούτοις, το εύρος των επιμέρους εργασιών ορθώς υπερβαίνει τα όρια του βασικού του προσανατολισμού, καθώς τόσο οι παραδόσεις της κλασικής κλινικής ψυχοπαθολογίας όσο και ο πλέον προφανής συγκαθορισμός της ψυχιατρικής έρευνας από τη βιολογία υπό την ευρύτερη έννοια διεισδύουν και διαμορφώνουν τις απορίες της ψυχοδυναμικής θεώρησης. Αυτού του είδους ο πλουραλισμός, που εκκινεί και δεν αποκρύπτει έναν αρχικό σχεδιασμό, είναι απαραίτητος για τη μεθοδολογική θωράκιση και την εκπαιδευτική ενημέρωση των φοιτητριών και φοιτητών στους οποίους απευθύνεται. Αυτό δεν σημαίνει καθόλου πως η σειρά των πραγματειών που περικλείει δεν θα συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον ενός πολύ μεγαλύτερου αριθμού αναγνωστών, ψυχολόγων και ψυχιάτρων, καθώς πληρούν συχνά με εύληπτο τρόπο κενά της ελληνικής βιβλιογραφίας. Νομίζω πως αυτό το εύχρηστο, αλλά και σε ορισμένα του σημεία δύσκολο, εγχειρίδιο θα προσφέρει γενικότερους ερεθισμούς στον ψυχιατρικό διάλογο. Βέβαια, επιθυμία μιας ψυχιατρικής που αποβλέπει στη διαμόρφωση ενός διευρυμένου διαλόγου εντός της κοινωνίας γύρω από τον ψυχισμό των πολιτών είναι και η πρόσληψη της κριτικής που θα ασκηθεί κατά των αδυναμιών του έργου της. Τόσο των γενικότερων μεταβολών που προτείνει όσο όμως και των θεωρητικών της απόψεων που προβάλλονται όπως λ.χ. από αυτό το εγχειρίδιο. Ένας σημαντικότατος λόγος να διαβαστεί, και μπορεί να κατανοηθεί και από τους μη ειδικούς, ώστε να προκύψουν κριτικές απορίες. Είναι λάθος να εγκλωβίζουμε την ψυχιατρική στην απομόνωση της επιστημονικής αυθεντίας. Τα επιμέρους κεφάλαια δεν απλουστεύουν τα θέματα που θίγουν, εντούτοις εκθέτουν με σαφήνεια στους αναγνώστες καταστάσεις που τους αφορούν.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
γράφει ο Βασίλης Σκουρής, ieidiseis.gr (02/11/2021)
Κατερίνα Νομίδου: Το "Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής" και μια ευκαιρία αυτοκριτικής Παρουσίαση στο tvxs
Η Κατερίνα Νομίδου(*) έχει μακρά πορεία στην προσπάθεια για την προστασία των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Διαβάζοντας το "Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής" (επιμέλεια: Στέλιος Στυλιανίδης, εκδ. Τόπος) πριν από λίγες μέρες, βρήκε ότι προσφέρει στην ψυχιατρική και ψυχαναλυτική κοινότητα μια ευκαιρία αυτοκριτικής και έμφασης στις θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες, στις ανθρώπινες σχέσεις και στο περιβάλλον του ανθρώπου.
-Εσείς που έχετε αφοσιωθεί στον αγώνα για τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών, βρήκατε επιχειρήματα ή κοινούς προβληματισμούς στο "Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής";
Βεβαίως. Το ψυχοδυναμικό μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει σαν αντίδοτο στην αποτυχία του παραδοσιακού βιοιατρικού μοντέλου να κατανοήσει πώς όλως παραδόξως ενισχύει τα προβλήματα που προσδοκά να θεραπεύσει. Δεν είναι δυνατόν να «θεραπευτεί» κάποιος χωρίς να ληφθεί υπόψη η προσωπικότητα, η προσωπική ιστορία, το οικογενειακό του πλαίσιο και η κοινωνική του κατάσταση.
Ωστόσο, πολύ συχνά μόνο αυτό επιχειρείται, παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων ελέγχου των συμπτωμάτων μόνο σπανίως προσφέρουν κάτι περισσότερο από προσωρινά οφέλη. Το "Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής" προσφέρει στην ψυχιατρική και ψυχαναλυτική κοινότητα μια ευκαιρία αυτοκριτικής και έμφασης στις θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες, στις ανθρώπινες σχέσεις και στο περιβάλλον του ανθρώπου.
Η παροχή «σχεσιακής φροντίδας» και η ανάπτυξη «θεραπευτικής συμμαχίας» με σεβασμό στη διαφορετικότητα και τη βιωμένη εμπειρία του ατόμου με πληγωμένη ψυχική υγεία που προάγονται στο "Εγχειρίδιο Ψυχοδυναμικής Ψυχιατρικής", μπορούν να θεωρηθούν συμβατά με την τρέχουσα δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας: ούτε η ψυχική διαταραχή ούτε το περιβάλλον δημιουργούν αναπηρία per se: μόνο ο συνδυασμός τους δημιουργεί αναπηρία.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου εδώ tvxs.gr (01/11/2021) (*)Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία ΠΟΣΟΨΥ, Μέλος της Γνωμοδοτικής Επιτροπής του Π.Ο.Υ. για την Ασφάλεια των Ασθενών
Δείτε την παρουσίαση του βιβλίου (Σάββατο 23 Οκτωβρίου, Κήπος του κτιρίου Ελλήνων Αρχαιολόγων), για το βιβλίο μίλησαν οι: Χρήστος Ζερβής (Ψυχίατρος, Παιδοψυχίατρος, Ψυχαναλυτής, Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας), Παντελεήμων-Βασίλειος Μποζίκας (Καθηγητής Ψυχιατρικής, Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας), Αικατερίνη Νομίδου (Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία ΠΟΣΟΨΥ, Μέλος της Γνωμοδοτικής Επιτροπής του Π.Ο.Υ. για την Ασφάλεια των Ασθενών), Αναστάσιος Σταλίκας (Καθηγητής, Πρόεδρος Τμήματος Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας), Νικόλαος Τζαβάρας (Νευρολόγος-Ψυχίατρος, Διδάσκων Ψυχαναλυτής, Μέλος της Ελληνικής, Γερμανικής και Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Εταιρείας (IPA) .
Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος – συγγραφέας Τασούλα Επτακοίλη.
Προσθήκη στο καλάθι
