Από το Θαλή και τον Ευπαλίνο έως την Υπατία,
τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο
Ποιοι ήταν οι µεγάλοι διανοητές που συνέβαλαν στη δηµιουργία και ανάπτυξη των Θετικών Επιστηµών και της Τεχνολογίας στην Αρχαία Ελλάδα; Ποια ήταν η κύρια συµβολή τους;
Η παρούσα µελέτη µας επιτρέπει να γνωρίσουµε πάνω από 300 πρωταγωνιστές της αρχαίας ελληνικής επιστήµης και τεχνολογίας (εκ των οποίων τους 120 αναλυτικά) που έδρασαν από τον 7ο αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα µ.Χ.
Η παρουσίαση και ανάλυση του έργου των µεγάλων διανοητών της ελληνικής αρχαιότητας γίνεται µέσα στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και οικονοµικό πλαίσιο κάθε εποχής. ∆ιερευνώνται οι σχέσεις επιστήµης και φιλοσοφίας, επιστήµης και θρησκείας, επιστήµης και τεχνολογίας, επιστήµης – έρευνας και πειράµατος.
Ένα βιβλίο αναφοράς, που απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόµενο πολίτη, ερευνητή, επιστήµονα, εκπαιδευτικό, φοιτητή και µεταπτυχιακό φοιτητή, για να το αξιοποιήσει είτε µε συνεχή ρυθµό µελέτης είτε ως εγκυκλοπαιδική πηγή στην οποία θα µπορεί να ανατρέχει κάθε στιγµή.
Βιβλιοπαρουσίαση στο Αριστερό Ρεύμα από τον Γιάννη Τόλιο
Η μελέτη της ιστορικής διαδρομής των επιστημονικών γνώσεων και ιδιαίτερα της σκέψης των μεγάλων διανοητών της αρχαιότητας, δεν αποκαλύπτει μόνο την εξελικτική πορεία της ανθρώπινης γνώσης, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα και πολύτιμο εργαλείο κατανόησης των σύγχρονων επιστημονικών επιτευγμάτων και της διαφαινόμενης μελλοντικής τους προοπτικής. Ειδικότερα η μελέτη της σκέψης των μεγάλων διανοητών της αρχαίας Ελλάδας, δεν είναι θέμα «προγονολατρείας», ούτε αποκλειστικά θέμα ηθικής υποχρέωσης, αλλά θέμα ιστορικής ευθύνης, για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς που αποτελεί ταυτόχρονα και πνευματική κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας.
Ο Νίκος Δημητρακόπουλος, με το ογκώδες και συνεκτικό έργο του, συμβάλλει αποφασιστικά σε αυτόν στο σκοπό. Παρουσιάζει διαχρονικά, με εύληπτο και ολοκληρωμένο τρόπο, την αρχαία πνευματική κληρονομιά, σε σύνδεση με τις κυρίαρχες κοινωνικές, θρησκευτικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες κάθε χρονικής περιόδου. Η παράθεση μάλιστα στην εισαγωγή του βιβλίου, του γνωστού πίνακα του Ραφαήλ «Η Σχολή των Αθηνών» που βρίσκεται στο Βατικανό, συμπυκνώνει με παραστατικό τρόπο την αναγνώριση της πρωτοπόρας συνεισφοράς των ελλήνων διανοητών της αρχαιότητας, στις «επιστήμες, στις τέχνες και στα γράμματα» στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Η μελέτη του Δημητρακόπουλου, όπως σημειώνει ο ίδιος, είναι «ένα ταξίδι ένδεκα αιώνων στον κόσμο της αρχαίας ελληνικής επιστήμης», που ξεκινάει από τον Θαλή και τον Ευπαλίνο και φθάνει ως την Υπατία, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο. Ειδικότερα η μελέτη ξεκινάει από την «Αρχαϊκή Εποχή» (7ος – 6ος αιώνας π.Χ.), συνεχίζει στην «Κλασική Εποχή» (5ος – 4ος αιώνας π.Χ.), μετά στην «Ελληνιστική Εποχή» (3ος – 1ος αιώνας π.Χ) και μετέπειτα στη λεγόμενη «ελληνορωμαϊκή» ή «Ρωμαϊκή Εποχή» (1ος – 3ος αιώνας μ.Χ.), ενώ κλείνει με την περίοδο της «Παρακμής», που φθάνει ως την εποχή του Ιουστινιανού. Σημειώνεται ότι η επέκταση της μελέτης ως την πρώιμη Βυζαντινή εποχή, δηλαδή πέραν των χρονικών ορίων της ελληνικής αρχαιότητας, γίνεται διότι υπάρχει συνέχεια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού μέχρι και τον 6ο αι. μ.Χ.
Η μελέτη εστιάζει στις σχέσεις «επιστήμης και φιλοσοφίας», «επιστήμης και θρησκείας», «επιστήμης και τεχνολογίας», «επιστήμης και πρακτικής χρησιμότητας», καθώς «επιστημονικής έρευνας και πειράματος». Με τη μελέτη επιχειρείται μια συστηματική περιγραφή και ανάλυση του έργου των μεγάλων διανοητών της ελληνικής αρχαιότητας σε ένα μεγάλο φάσμα γνωστικών πεδίων, που καλύπτουν όλο το εύρος των σημερινών θετικών επιστημών. Στη θεματολογία συμπεριλαμβάνονται συνοπτικά επιμέρους κεφάλαια από το ευρύτερο θεματικό πεδίο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, προκειμένου να διερευνηθεί το ζήτημα της σύνδεσης της επιστήμης με τις πρακτικές εφαρμογές. Με αυτή τη βασική αντίληψη ο συγγραφέας συμπεριλαμβάνει τους τομείς των μαθηματικών, της αστρονομίας, της γεωγραφίας, της χαρτογραφίας, της γεωδαισίας, της φυσικής, της ιατρικής, αλλά και της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της μηχανικής και της τεχνολογίας. Με αυτό τον τρόπο ο συγγραφέας πιστεύει ότι δίνεται μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του ευρύτερου σημερινού θεματικού πεδίου των θετικών επιστημών κατά την αρχαιότητα. (...)
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Γιάννης Τόλιος, aristerorevma.gr, 23/12/2022
Παρακολουθήστε την παρουσίαση του βιβλίου που έγινε τη Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022, στο καφέ "Κήπος του Μουσείου" - Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Για το βιβλίο μίλησαν οι: Τέλης Τύμπας (Καθηγητής Ιστορίας της Τεχνολογίας, Τμήμα ΙΦΕ/ΕΚΠΑ), Νίκος Χουντής (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Πολιτικός Επιστήμων, πρώην Υπουργός και Ευρωβουλευτής), Παναγιώτης Κατίκας (Αρχιτέκτων Μηχανικός, πρώην Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μηχανικών Δημοσίου, ΕΜΔΥΔΑΣ) και ο συγγραφέας.
Τη συζήτηση συντόνισε η Δέσποινα Σπανού (Νομικός, πρώην Αντιπρόεδρος ΑΔΕΔΥ).
Προσθήκη στο καλάθι
