1η Έκδοση: Νοέμβριος 2007
«Αυτό που καθορίζει το βιβλίο δεν είναι απλώς η σεξουαλική φαντασίωση αλλά ο θυμός και ο πόνος...»
James Baldwin, The Devil Finds Work, 1976
Τον Νοέμβριο του 1946 ένας Παριζιάνος εκδότης εκδίδει το μυθιστόρημα ενός αγνώστου, ονόματι Βέρνον Σάλιβαν, με τη διευκρίνηση: «μετάφραση από τα αμερικανικά, Μπορίς Βιάν». Το Θα φτύσω στους τάφους σας θα προκαλέσει αμέσως σκάνδαλο και σύντομα θα γίνει ένα από τα γνωστότερα long sellers του εικοστού αιώνα. Σ’ αυτό συνέβαλε η ερωτική-σαδιστική τέχνη του «μεταφραστή» του, η μήνυση για προσβολή των χρηστών ηθών που υπέβαλε εναντίον του ένας πουριτανικός σύλλογος και, τέλος, ένα πραγματικό έγκλημα πάθους, όπου ο δολοφόνος άφησε, ως υπογραφή δίπλα στο πτώμα της ερωμένης του, ένα αντίτυπο του βιβλίου!
Το θέμα του βιβλίου είναι πολύ γνωστό: ένας νέγρος εκδικείται το λιντσάρισμα του αδερφού του βιάζοντας και σκοτώνοντας λευκές Αμερικανιδούλες (ο αδερφός του ενοχοποιήθηκε άδικα με την ψευδή κατηγορία του βιασμού).
Η φήμη του βιβλίου συνδέεται κυρίως με την ικανότητα του συγγραφέα να ενεργοποιήσει επιδέξια διάφορα στερεότυπα αμερικανικής γραφής (όπως το θρίλερ ή το pulp fiction), κινηματογραφικές τεχνικές (όπως της υποκειμενικής κάμερας), καθώς και κοινωνικά στερεότυπα της αμερικανικής μυθολογίας: σκληρά αρσενικά, που πίνουν και σκοτώνουν με ευκολία, διασταυρώνονται σε μια καταιγιστική δράση με ανδροφάγα σαγηνευτικά θηλυκά. Και, όλα αυτά, μέσα σ’ έναν άγριο ρυθμό, που ενσωματώνει επιτυχημένα το μπιτ της Dixieland τζαζ.
Μέσα από αυτές τις επιλογές το βιβλίο χειρίζεται με σοφία το θέμα της κοινωνικής αδικίας, και κατ’ επέκταση της αυτοδικίας, ενώ παράλληλα, σε ένα δεύτερο, ψυχολογικό επίπεδο, υπογραμμίζει με δραματικό τρόπο την υπόγεια συγγένεια που συνδέει τον θύτη με το θύμα, όταν τις συνθήκες της επαφής τους υπαγορεύει η κοινωνική βία.
Το Θα φτύσω στους τάφους σας, ένα από τα πιο «θυμωμένα» και αντιρατσιστικά βιβλία που γράφτηκαν ποτέ, είναι ένα λαχανιασμένο μπλουζ, που αναμειγνύει τη σεξουαλική φαντασίωση με τη βαθύτερη αγωνία της ύπαρξης.
Μια εξαιρετική παρουσίαση στα Νέα από τον Πέτρο Τατσόπουλο
Ένα θυμωμένο μπλουζ από τον Γάλλο Μπορίς Βιαν
Φωτιά στην καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά
Αυτό που καθορίζει το μυθιστόρημα δεν είναι απλώς η σεξουαλική φαντασίωση, αλλά ο θυμός και ο πόνοςσυναισθήματα που αντανακλώνται, θα έλεγε κανείς, σε τούτο το κολλάζ που έκανε ο ίδιος ο Μπορίς Βιαν.
Aπό τον μπάρμπα-Θωμά, τον αγαθιάρη δουλόπρεπη νέγρο έως τον Mπαράκ Ομπάμα, τον υποψήφιο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, οι αφροαμερικανοί, μέσα σε ενάμιση μόλις αιώνα, δείχνουν να έχουν καλύψει μια τεράστια απόσταση. Πριν από 62 χρόνια, ένας ιδιόρρυθμος Ευρωπαίος δημιουργός, ο Μπορίς Βιάν, φανέρωσε ότι η κατεύθυνση που θα έπαιρναν τελικά οι αφροαμερικανοί δεν θα έπρεπε να θεωρείται και τόσο αυτονόητη.
Πέτρος Τατσόπουλος, Νέα, 01.03.08
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική
Μια παρουσίαση στον Αγγελιοφόρο
Το «Θα φτύσω στους τάφους σας» είναι πλέον κάτι περισσότερο από ένας τίτλος μυθιστορήματος. Η απροκάλυπτη βιαιότητα του το έκανε ίσως τη διασημότερη φράση συμπυκνωμένης οργής, απειλής για λυσσαλέα εκδίκηση και πάνω απ’ όλα έκφρασης μεγάλου πόνου. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο συγγραφέας αρχικά σκεφτόταν το περισσότερο ελαφρύ και σχεδόν εύθυμο «Θα χορέψω στους τάφους σας».
Εύη Καρκίτη, Αγγελιοφόρος, 20.04.2008
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική
|