1η έκδοση: Νοέμβριος 2015
Στους αναγνώστες που επέλεξαν αυτό το βιβλίο προτείνουμε επίσης: Μια Ιστορία των Ιστοριών του Τζον Μπάροου & Πολιτιστική Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας του Φριντέλ Έγκον
Ένας σύγχρονος ιστορικός, ο Βρετανός Τζάστιν Μαρότσι, διανύει από την αρχή, σήμερα, το περιπετειώδες δρομολόγιο των Ιστοριών του Ηρόδοτου: από την Αλικαρνασσό (Μπούντρουμ στην Τουρκία) στο Ιράκ (Mεσοποταμία), από εκεί στην Αίγυπτο, κι από εκεί στην Ελλάδα. Πρόκειται για ταξίδι αυτογνωσίας στους τόπους όπου γράφτηκε η Ιστορία, στην κυριολεξία, αφού χωρίς τον Ηρόδοτο, χωρίς την αρχετυπική καταγραφή εκείνου, μια σειρά γεγονότων δεν θα είχαν τη σημασία που απέκτησαν στον χρόνο.
Ο συγγραφέας περιηγείται τους ιστορικούς τόπους και τα μνημεία διαβάζοντας τον σύγχρονο κόσμο μας σε αντιπαραβολή με τον ηροδότειο. Αυτό, όμως, που καθιστά υποδειγματικό το βιβλίο του είναι ο τρόπος που ενσωματώνει στη ματιά του την αντίστοιχη του αρχαίου ιστορικού: η αχαλίνωτη φαντασία, το υποδόριο χιούμορ, η πολιτική φρόνηση και η ανεκτική ματιά απέναντι σε κάθε διαφορετικότητα, όλα συστατικά στοιχεία της ηροδότειας γραφής, εμπνέουν εντυπωσιακά το κείμενό του.
Αυτό το βιβλίο ταξιδιωτικής Ιστορίας δεν έχει όμοιό του. Δεν είναι μια Ιστορία γραφείου. Δεν απευθύνεται στους ιστορικούς. Δεν πασχίζει να αναπτύξει κάποια θεωρία. Δεν ζαλίζει τον αναγνώστη με ανούσιες λεπτομέρειες. Δεν περιγράφει βαρετά γεγονότα. Δεν περιγράφει τίποτε ανιαρό. Είναι ένα συνταρακτικό πολεμικό ρεπορτάζ από τα γνωστά και άγνωστα πεδία της Ιστορίας μας. Είναι μια σπαρταριστή περιήγηση στο παρόν του παρηκμασμένου Δυτικού κόσμου με οδηγό τον σοφό Ηρόδοτο. Είναι μια εμπνευσμένη Ιστορία, που διδάσκει χωρίς να διδάσκει. Είναι μια απολαυστική ηροδότεια Ιστορία.
Παρουσίαση στην iefimerida.gr από την Χριστίνα Δρούζα
(...) Στις σελίδες του βιβλίου ο συγγραφέας ταξιδεύει στους ιστορικούς τόπους, περιγράφει τις συναντήσεις και τις εμπειρίες του, γυρίζει πίσω στο χρόνο και παραθέτει ολόκληρα αποσπάσματα από τα βιβλία του Ηροδότου, συνομιλεί με το παρόν και το παρελθόν· ουσιαστικά «διαβάζει» τον σύγχρονο κόσμο μέσα από τη γνώση που του δίνει ο αρχαίος κόσμος. Ο αναγνώστης τον ακολουθεί μαγεμένος σε αυτήν τη διαδρομή στους γνωστούς και άγνωστους τόπους και συνειδητοποιεί πόσο βαθιές είναι οι ρίζες του. Σ’ αυτόν τον ευλογημένο τόπο ζουν, αναπνέουν, πολεμούν και δημιουργούν άνθρωποι εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια. Οι Ιστορίες του Ηροδότου διδάσκονται στο σχολείο στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου, αλλά στην ηλικία των δεκατριών είμαστε όλοι πολύ νέοι για να συνειδητοποιήσουμε τη λογοτεχνική ομορφιά που κρύβουν μέσα τους οι σελίδες τους. Ο ταξιδευτής Μαρότσι μας δίνει την ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε το έργο του μεγάλου ιστορικού και –γιατί όχι;– να αναζητήσουμε και να ξαναδιαβάσουμε το πρωτότυπο κείμενο.
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
της Χριστίνας Δρούζα, iefimerida.gr (21.01.16)
Παρουσίαση στην εφ. Δρόμος της Αριστεράς από τον Κ. Στοφόρος
Ένα διαφορετικό βιβλίο για τον Ηρόδοτο
Πάντα πίστευα ότι τα βιβλία αξίζουν όταν μας ανοίγουν δρόμους. Και το βιβλίο του Τζάστιν Μαρότσι Ο άνθρωπος που επινόησε την ιστορία – ταξίδι με τον Ηρόδοτο (Εκδόσεις Τόπος) δεν ανοίγει μόνον ένα δρόμο, αλλά πολλούς. Δρόμους που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που βλέπουμε την Ιστορία, με τα ταξίδια και πως πραγματικά μπορούμε να γνωρίσουμε τους τόπους που επισκεπτόμαστε, δρόμους που οδηγούν σε βιβλία, δρόμους για να μάθουμε περισσότερα για τους γείτονές μας, δρόμους για να προσεγγίζουμε τον κόσμο.
Διαβάζεις το βιβλίο και είναι σαν να έχεις δίπλα σου τον συγγραφέα-αφηγητή, με ένα μπουκάλι ρετσίνα, μεζεδάκια και τη νύχτα σιγά-σιγά να πέφτει και να ξεδιπλώνει μπροστά σου τους κόσμους που γνώρισε. Σαν να ήταν ένα είδος σύγχρονου Ηρόδοτου. Από την πορεία του Πολυτεχνείου όπου συμμετείχε, μέχρι τη συνάντησή του με τον Πάτρικ Λι Φέρμορ, από τον πόλεμο του Ιράκ, τα παράλια της Τουρκίας, τα αρχαία ναυάγια, την Αίγυπτο, τις συναντήσεις με ανθρώπους κάθε είδους μέχρι αναλύσεις για την αλήθεια και το ψέμα. Για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας και τη Λογοτεχνία. Θα συμφωνήσεις και θα διαφωνήσεις. Θα χαμογελάσεις και ίσως και να θυμώσεις σε κάποιες στιγμές.
Ποιος, όμως, λέει ότι τα βιβλία πρέπει να εκφράζουν, να βλέπουν τον κόσμο όπως εμείς; Η μόνιμη εμμονή μου είναι ότι δεν μαθαίνουμε πια την Ιστορία μας κι ότι αυτό που συμβαίνει στα σχολεία της χώρας αποθαρρύνει τα παιδιά. Τα απομακρύνει από τη γνώση του παρελθόντος. Με ό,τι σημαίνει αυτό. Με βιβλία σαν το οδοιπορικό του Τζάστιν Μαρότσι, θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε άλλα κίνητρα. Να δείξουμε στα παιδιά πόσο συναρπαστικό είναι ένα ταξίδι στο χρόνο. Αλλά και για «να μην ξεθωριάσει στον χρόνο ό,τι έγινε από τους ανθρώπους, μήτε να σβήσουν άδοξα, μεγάλα και θαυμαστά έργα, που άλλα πραγματοποίησαν οι Έλληνες και άλλα οι βάρβαροι. Ιδιαίτερα για να φανεί η αιτία που οι δυο αυτοί λαοί πολέμησαν μεταξύ τους…», όπως παραθέτει από τον Ηρόδοτο ήδη από την αρχή του βιβλίου ο συγγραφέας. Αξίζει να τον αφήσουμε να μας ξεναγήσει.
Εφ. Δρόμος της Αριστεράς
Γράφει ο Κ. Στοφόρος (13.02.16)
Παρουσίαση στην Αυγή από τον Γιώργο Βέη
«Ως είδος είμαστε απροσμέτρητα ματαιόδοξοι. Η Ιστορία είναι ο καθρέφτης μας»
(Από το βιβλίο, σελ. 43)
Η ηροδότεια πρόθεση: η γραφή οφείλει ν’ αποτυπώνει με υπευθυνότητα αντικειμενικού φυσιοδίφη το όνειρο ενός συγκεκριμένου κόσμου, ο οποίος πάλλεται αδιάπτωτα. Προκειμένου μάλιστα, όπως δηλώνεται με κρυστάλλινη σαφήνεια, «να μην ξεθωριάσει στον χρόνο ό,τι έγινε από τους ανθρώπους, μήτε να σβήσουν άδοξα, μεγάλα και θαυμαστά έργα, που άλλα πραγματοποίησαν οι Έλληνες και άλλα οι βάρβαροι. Ιδιαίτερα για να φανεί η αιτία που οι δυο αυτοί λαοί πολέμησαν μεταξύ τους…» θα πρέπει να οικοδομηθεί με τον πληρέστερο τρόπο η ουσία των μεγα-παραστάσεων του Συναρπαστικού. Η συνεπαγόμενη αίγλη των Ιστοριών, ως διαχρονική αίσθηση, εμπνέει τόσους και τόσους μελετητές, επαγγελματίες και μη. Στους δεύτερους ανήκει ασφαλώς και ο βρετανός δημιουργός του παρόντος, μέλος της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας, πρώην ξένος ανταποκριτής των Financial Times και δόκιμο στέλεχος του BBC. Προβάλλει σε όλο το εύρος του βιβλίου του την ισχυρή έλξη, την οποία εξακολουθεί ν’ ασκεί ο εμβληματικός πρόγονός μας από την Αλικαρνασσό, τόσο στον ίδιο όσο και σε πολλούς άλλους του χώρου. Αντικρούοντας με αδιάσειστα επιχειρήματα όσους αποπειράθηκαν να αμφισβητήσουν την ελληνικότητά του, παρακολουθεί στο μέτρο του δυνατού την πολύχρονη πορεία του ειδώλου του σε διάφορες χώρες. Από την αναπόφευκτη σύγκριση του χθες με το σήμερα, ο αναγνώστης βγαίνει προφανώς κερδισμένος διπλά: τοκίζει γνώση από πρώτο χέρι, έχοντας προηγουμένως ενδυθεί την απαράμιλλη νεότητα του ηροδότειου χωροχρόνου.
Η πληθώρα των διασταυρωμένων πληροφοριών, οι συναρπαστικές αναδρομές στα ήθη και στα έθιμα γειτονικών και μη λαών, οι συχνές αναφορές στις αξιακές παραμέτρους του ανθρώπινου βίου, οι οποίες φαίνεται ότι δεν έχουν αλλοιωθεί στο πέρασμα των αιώνων, οι απόπειρες της συνειδητής επικύρωσης του Άλλου ή οι προσπάθειες της ανέκκλητης απόρριψής του, όσα δηλαδή θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν λίγο πολύ, κατά τον πλατωνικό τρόπο, «παγκάλη παιδιά», προσδίδουν στο πόνημα αυτό ιδιαίτερη βαρύτητα. Το πάθος της ζωής γεωγραφείται χωρίς εννοιολογικούς περιορισμούς, η ηροδότεια αλήθεια προκύπτει αβίαστα μέσα από την αρμονική σύμπλευση αιτίων και αιτιατών. Είναι ο εμπειρισμός του Άθλου: όντας πιασμένοι στα δίχτυα των θεών εκ γενετής, οι βροτοί δεν παύουν να βιώνουν το επίτευγμα της κάθε στοχαστικής ημέρας και νύχτας.
Κοντολογίς, η διαδρομή από την ακατάστατη είδηση στη δομημένη αντίληψη αποτελεί διάνυσμα πνευματικού ηρωισμού, θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς, περαίνοντας την ανάγνωση του έργου. Από το σημερινό Μπόντρουμ της Τουρκίας ως τη Μεσοποταμία, γνωστή πλέον ως Ιράκ και από εκεί ως την κοιτίδα του μαγικού, την Αίγυπτο, για να περάσει στο τέλος στην Ελλάδα του μέτρου, αλλά και και των βασανιστικών εμφύλιων ρήξεων, ο Τζάστιν Μαρότσι ασπάζεται με πρόδηλη ευλάβεια το πρωτότυπο του Ηροδότου. Δεν αρκείται απλώς, το τονίζω αυτό, στο να το επαληθεύσει πανηγυρικά. Επιχειρεί να το καταστήσει δείκτη του παρόντος. Και το κατορθώνει με την ίδια εκείνη άδολη άνεση, με την οποία ξετυλίγεται μια ιστορία του «Ανθρώπου που επινόησε την Ιστορία» σε μια παραλία του Αιγαίου ή στο Δέλτα του Νείλου. Η επιμελημένη μετάφραση υποστηρίζει την ακέραιη πρόσληψη των διδαγμάτων του περιηγητή από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Γιώργος Βέης
(Αυγή, 12.06.16)
Παρουσίαση στο bookbar από την Ελπίδα Πασαμιχάλη
Ο Ηρόδοτος έχει κατ’ επανάληψη χαρακτηρισθεί ως ο «πρώτος ιστορικός» αλλά και ο πρώτος «ξένος ανταποκριτής» από πλήθος καταξιωμένους και διάσημους ιστορικούς και δημοσιογράφους. Αμέτρητα είναι τα ταξιδιωτικά και ιστορικά πονήματα που αναφέρονται στην προσωπικότητα και στα επιτεύγματα του. Όμως στο έργο του Justin Marozzi η αναδρομή στο έργο Ηροδότου Ιστορίαι αλλά και η αναφορά στον ίδιο τον Ηρόδοτο, ξεπερνάει κατά πολύ την έννοια της απλής αναφοράς. Γίνεται εμπειρία συνειδητή, γίνεται πνευματικό βίωμα, γίνεται άγγιγμα ψυχής, που μόνο η σε βάθος γνώση και ο άδολος θαυμασμός για τον μεγάλο αρχαίο Έλληνα ιστορικό μπορούν να τροφοδοτήσουν. Χαρισματική, τρυφερή, γλυκομίλητη, στοχαστική και συναρπαστική η αφήγηση του Μαρότσι τυλίγεται περίτεχνα και αβίαστα στον ηροδότειο καμβά, τον διαπερνά, τον αναδεικνύει και προτρέπει τον σύγχρονο αναγνώστη να συνεχίσει την ανάγνωση αλλά και να αναζητήσει το αριστούργημα Ηροδότου Ιστορίαι και να το μελετήσει ευλαβικά, αν δεν το έχει κάνει ήδη...
Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Ελπίδα Πασαμιχάλη, bookbar (04.07.16)
Παρουσίαση στο Πριν
Ένα βιβλίο που θα σας ταξιδέψει. Ο βρετανός ιστορικός και δημοσιογράφος επισκέπτεται τα μέρη όπου βρέθηκε ο Ηρόδοτος, σε ένα συναρπαστικό ζικ ζακ ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Με αφετηρία τις «Ιστορίες» του Ηρόδοτου, ο Μαρότσι παρατηρεί και σχολιάζει το σήμερα. Το ταξίδι αρχίζει από την παλία Αλικαρνασσό (σημερινό Μπουντρούμ), τη γενέτειρα του Ηρόδοτου, και συνεχίζεται στην Αίγυπτο, το Ιράκ και την Ελλάδα. Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε στη Βρετανία το 2008, πριν ξεσπάσει η μεγάλη προσφυγική κρίση κι έτσι ο συγγραφέας δεν πρόλαβε να δει το Αιγαίο να γεμίζει πτώματα και τα νησιά του ξεριζωμένους ανθρώπους, όμως ο Μαρότσι πρόλαβε να δει το κατακρεουργημένο Ιράκ για το οποίο αργότερα έγραψε ένα εκπληκτικό βιβλίο («Βαγδάτη: πόλη της ειρήνης, πόλη του αίματος»).
Συναρπαστικές είναι οι σελίδες του για τη μάχη του Μαραθώνα που, όπως εξηγεί, σηματοδότησε τη γέννηση της Δύσης. Ένα βιβλίο γραμμένο με γνώση, χιούμορ και μεταδοτικό ενθουσιαμό, ενώ γλαφυρή και ρέουσα είναι η μετάφρασή του στα Ελληνικά. Ο συγγραφέας δεν μπορεί να κρύψει τη λατρεία του (για την ακρίβεια, τον ερωτά του) για τον Ηρόδοτο, «τον πρώτο ιστορικό, ταξιδιωτικό συγγραφέα, ανθρωπολόγο, θεωρητικό της πολιτικής, ξένο ανταποκριτή, δεξιοτέχνη του πεζού λόγου»
Εφ. Πριν (17.07.16)
Διαβάστε στον Οδηγό Ανάγνωσης τα περιεχόμενα και την εισαγωγή του βιβλίου
Διατυπώστε τη γνώμη σας για το βιβλίο εδώ
|