Οι Μασόνοι και οι εξωγήινοι, τα Νεφιλίµ και οι πιλότοι των αεροπλάνων που µας ψεκάζουν, οι δολοφόνοι του Κένεντι και οι εβραιοµπολσεβίκοι Σοφοί της Σιών, όλοι εφαρµόζουν πολλαπλές σκοτεινές συνωµοσίες εναντίον µας. Υπάρχει όµως επιπλέον µια ακόµα αµείλικτη παγκόσµια συνωµοσία, αυτή που µας επιβάλλει να µη σκεφτόµαστε τι ακριβώς σηµαίνει ο όρος Θεωρία Συνωµοσίας και ποιες οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες της διάδοσης τέτοιων, ασαφώς ορισµένων, θεωριών.
Το βιβλίο επιχειρεί να διαβάσει την ιστορία της ανάδυσης διαφόρων µυστικών συνωµοσιών οι οποίες, υποτίθεται, «εξηγούσαν» τη Γαλλική Επανάσταση· εξετάζει την πολύ πιο πρόσφατη δηµιουργία του όρου Θεωρία Συνωµοσίας τον 20ό αιώνα· επιχειρεί να κατανοήσει τι ακριβώς σηµαίνει ο όρος και ποια φαινόµενα περιλαµβάνει.
Στόχος του είναι να αποκαλυφθεί το πώς οι θεωρίες συνωµοσίας, αντίθετα µε την κοινή αντίληψη, είναι στην πραγµατικότητα στοιχεία της κυρίαρχης ιδεολογίας. Απορρέουν αυθόρµητα από την ιδεολογική διάρθρωση του µοντέρνου κράτους και γίνονται εργαλεία, στα χέρια δυνάµεων που δεν συνωµοτούν µυστικά, για την ολοφάνερη –και όχι µυστική– διαχείριση της πολιτικής στα πλαίσια των κοινωνιών του ύστερου καπιταλισµού.
Διαβάστε εδώ τα περιεχόμενα και τον πρόλογο του βιβλίου
Παρουσίαση στο in.gr από τον Παναγιώτη Σωτήρη
Τόσο η έννοια της «θεωρίας συνωμοσίας» όσο και αυτή του «συνωμοσιολόγου» χρησιμοποιούνται ευρέως για να περιγράψουν πολιτικές στάσεις, κόμματα και πολιτικούς και έχουν αξιοποιηθεί ως ερμηνευτικά εργαλεία. Ωστόσο, μικρή συζήτηση έχει γίνει για το πώς προκύπτουν οι θεωρίες συνωμοσίας, πώς αρθρώνονται και – το κυριότερο – πώς εντάσσονται στο πλαίσιο της κοινωνική και πολιτικής διαπάλης. Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει το βιβλίο του αστροφυσικού Δημήτρη Λένη, Θεωρίες συνωμοσίας. Ιστορία, θεωρία και πρακτική, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος.
Ο Λένης εξετάζει αναλυτικά την προϊστορία και την ιστορία των θεωριών συνωμοσίας. Υπογραμμίζει ότι στον πυρήνα τους είναι πάντα πολιτικές, καθώς είτε προκύπτουν αυθόρμητα, είτε διασπείρονται συνειδητά, αξιοποιούν αισθήματα ανασφάλειας που υπάρχουν και λειτουργούν ως «ένα είδος ιδεολογικής ασπίδας κατά των φαντασιακών κινδύνων που απειλούν την κοινότητα», αποτελώντας, όμως, ταυτόχρονα αντανάκλαση του κυρίαρχου λόγου. Επισημαίνει ότι υπάρχει μια ανισότητα και ανομοιογένεια στο τι θεωρείται συνωμοσία, καθώς συχνά προτιμούμε πραγματικές συνωμοσίες να τις αποκαλούμε «σκάνδαλα» (π.χ. μιλάμε για το «σκάνδαλο» Γουότεργκεϊτ ή για το «σκάνδαλο» Ιράν-Κόντρα). Παράλληλα, υπογραμμίζει τη δυσκολία να οριστεί τι συνιστά τελικά μια «θεωρία συνωμοσίας», ιδίως από τη στιγμή που η σύγχρονη χρήση του όρου ξεκινά με το βιβλίο του Καρλ Πόππερ, Η Ανοιχτή Κοινωνία και οι Εχθροί της, όπου κατά βάση ως «θεωρία συνωμοσίας» παρουσιάζονται οι περισσότερο συνολικές ιστορικές εξηγήσεις, με τον μαρξισμό να είναι κατεξοχήν στο στόχαστρο. (...)
Παρουσίαση στην Εφ. Συντακτών από τον Σπύρο Μανουσέλη
Οι θεωρίες συνωμοσίας καλλιεργούν εσκεμμένατην υποψία ότι οι μασόνοι και οι εξωγήινοι, τα Νεφιλίμ και οι πιλότοι των αεροπλάνων που μας ψεκάζουν, οι δολοφόνοι του Κένεντι καιοι«εβραιομπολσεβίκοι» Σοφοί της Σιών εφαρμόζουν διαφορετικές, αλλά πάντα σκοτεινές συνωμοσίες εναντίον μας. Ωστόσο, υπάρχει μία ακόμα πιο αμείλικτη παγκόσμια συνωμοσία, αυτή που μας επιβάλλει να μη σκεφτόμαστε τι ακριβώς σημαίνει ο όρος «θεωρία συνωμοσίας» και ποιες είναι οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες της διάδοσης τέτοιων, ασαφώς ορισμένων και εντελώς ατεκμηρίωτων θεωριών. Αυτό ακριβώς επιθυμεί νααποκαλύψειτο βιβλίο «Θεωρίες συνωμοσίας» που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Τόπος.
ΓΙΑΤΙ ΕΝΑΣ ΔΙΟΛΟΥ ευκαταφρόνητος αριθμός από όσους ή όσες επισκέπτονται καθημερινά τις δήθεν εξειδικευμένες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο για να ενημερωθούν έλκεται περισσότερο από τις ψευδείς ειδήσεις, από τα ατεκμηρίωτα σενάρια συνωμοσίας και από διάφορα απίστευτα γεγονότα ή εικόνες, που κατασκευάζονται και προβάλλονται σκοπίμως για να τους παραπλανήσουν;
Το βιβλίο αυτό διερευνά τις βασικές πτυχές του περίπλοκου κοινωνικού και γνωστικού φαινομένου της συστηματικής επινόησης, της εσκεμμένης διάδοσης και της μαζικής αποδοχής των απόκρυφων, συνωμοσιακών πρακτικών που εφαρμόστηκαν κατά το μακρινό παρελθόν, αλλά και όσων εφαρμόζονται πολύ πιο μαζικά και αποτελεσματικά στις μέρες μας.
Σε κάθε κεφάλαιο αυτής της πολύ επίκαιρης και ενδιαφέρουσας μελέτης, ο συγγραφέας προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τις αδιαφανείς ιστορικές και γνωστικές προϋποθέσεις, καθώς και τα κίνητρα για την επινόηση και τη διάδοση διαφόρων περιβόητων μυστικών συνωμοσιών που υποτίθεται ότι «εξηγούν» όχι μόνο την ανάδυση, αλλά και τις πιο αρνητικές συνέπειες μιας σειράς από πολύ σημαντικά και ανατρεπτικά ιστορικά γεγονότα ή κάποιων ακραίων και συνήθως πολύ καταστροφικών φαινομένων.
Ιδιαίτερα απολαυστικά και αποκαλυπτικά είναι τα όσα γράφει για τα διάφορα συνωμοτικά σενάρια που επινοήθηκαν από τους συντηρητικούς κατά της Γαλλικής Επανάστασης, ως μιας ιδιαίτερα καταστροφικής «εβραιομασονικής συνωμοσίας».
Αν και κατάφωρα ανιστόρητη και ανορθολογική, αυτή η αντεπαναστατική προπαγάνδα έγινε αμέσως αποδεκτή και χρησιμοποιήθηκε από την άρχουσα πολιτική και θρησκευτική τάξη, λόγω των μακροχρόνιων αντίο συγγραφέας του βιβλίου «Θεωρίες Συνωμοσίας» Δημήτρης Λένης είναι αστροφυσικός και του αρέσει να λέει ότι ίσως λόγω των σπουδών του στη Φυσική έχει αποκτήσει μια ορισμένη νοητική συμπάθεια για τις θεωρίες που πιστεύουν ότι εξηγούν τα ανεξήγητα, εξού και η ενασχόλησή του και με θεωρίες συνωμοσίας σημιτικών προκαταλήψεων, που επί αιώνες διαδίδονταν τόσο μεταξύ των αστών-καθολικών όσο και σε μεγάλο μέρος του «όχλου».
Αναλύοντας, μάλιστα, την επιτυχία που γνώρισαν αυτά τα συνωμοτικά σενάρια σε κάποια κοινωνικά στρώματα, ο συγγραφέας μιλά με καθαρά ταξικούς και ιδεολογικούς όρους: «Η ανάδυση των νέων ανορθολογισμών και των αντίστοιχων θεωριών συνωμοσίας έδρασαν τελικά ως ιδεολογικό τσιμέντο για τα λαϊκά μικροαστικά καιπληβειακά στρώματα, τα οποία ταλαντεύονταν ανάμεσα στα δύο άκρα, την αστική και την εργατική τάξη». Και με αυτούς τους αυστηρά πολιτικούς-οικονομικούς όρους, θα αντιμετωπίσει μια σειρά από άλλες, πολύ πιο πρόσφατες θεωρίες συνωμοσίας.
Ωστόσο, ενώ κάποιες σκοτεινές θεωρίες συνωμοσίας προκύπτουν από την αυθόρμητη και δικαιολογημένη λαϊκή καχυποψία απέναντι στην πολιτική εξουσία, ή κατά των πολυεθνικών εταιρειών, κάποιες άλλες θεωρίες συνωμοσίας είναι εξόφθαλμα κοινωνικά ρατσιστικές, και ως φορείς του πιο αντιδραστικού ακροδεξιού λόγου μιλούν ρητά για την απειλή από τους «λαθρομετανάστες», από τα διεμφυλικά άτομα ή, εναλλακτικά, για τους εξωγήινους που θα μας σώσουν από τα δυσεπίλυτα κοινωνικά και οικολογικά μας αδιέξοδα.
Και μία από τις επιτυχίες αυτού του βιβλίου είναι ότι διαφωτίζει επαρκώς το γεγονός ότι ακόμη και σε αυτές τις προκλητικά ακροδεξιές θεωρίες συνωμοσίας, υπάρχει πάντα από πίσω ένα σκοτεινό αλλά πραγματικό οικονομικό ή πολιτικό διακύβευμα.
Σ. Μανουσέλης, Εφημ. Συντακτών (10.06.2023)
2+1 βιβλία για να νικήσετε τον παραλογισμό
Οι «Θεωρίες Συνωμοσίας» του Δημήτρη Λένη μας προσφέρει με εξαιρετικό τρόπο το θεωρητικό πλαίσιο της συζήτησης – χωρίς όμως να χάνει ούτε για μια στιγμή τη ζωντάνια της αφήγησης. «Οι λαϊκές θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν αντανάκλαση του κυρίαρχου λόγου» εξηγεί από τις πρώτες σελίδες ο συγγραφέας, αποφεύγοντας τις ελιτίστικες και απλουστευτικές φιλελεύθερες αναλύσεις για το θέμα. Παράλληλα όμως επισημαίνει ότι «στη βασική λογική των θεωριών συνωμοσίας ενυπάρχει η αντιπολίτευση στην εκάστοτε εξουσία, έστω και μασκαρεμένη ή σφετερισμένη», γεγονός που μεταξύ άλλων μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τη βαρυτική δύναμη που ασκούν στην περιφέρεια της αριστερής σκέψης.
Διαβάστε το άρθρο εδώ
Άρης Χατζηστεφάνου, Εφημ. Συντακτών (05.08.2023)
Διαβάστε εδώ την προδημοσίευση του βιβλίου στο info-war.gr και εδώ το άρθρο του Μ. Χαιρτετάκη με τίτλο Η άρνηση της πραγματικότητας και οι θεωρίες συνωμοσίας για την Εφημ. των Συντακτών (19.06.2023) και εδώτην παρουσίαση της Λεύκης Σαραντινού στο vakxikon.gr (Ιούλιος 2023).
Συνέντευξη του συγγραφέα στον Π. Καρβουνόπουλο για το militaire.gr (17.06.2023)
Ας μην κρυβόμαστε…Στην Ελλάδα μας αρέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Παντού οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν πέραση. Ωστόσο εμείς οι Έλληνες κάποιες φορές δείχνουμε να ΄μαστε πιο επιρρεπείς… Τι είναι οι θεωρίες συνωμοσίας; Πως δημιουργούνται; Μήπως κάποιες απ΄ αυτές προωθούνται και εξυπηρετούν κυβερνητικές και άλλες εξουσίες; Υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να μας διαφωτίσει. Ο αστροφυσικός Δημήτρης Λένης, ερεύνησε το θέμα των θεωριών συνωμοσίας και το αποτέλεσμα της σοβαρής δουλειάς του, έγινε βιβλίο: «Θεωρίες Συνωμοσίας: Ιστορία, Θεωρία και Πρακτική» ο τίτλος του.
«(Ίσως θα έπρεπε να) είμαστε όλοι ψεκασμένοι» : δεύτερο σεμινάριο της σεζόν που διοργάνωσε το POLITICS OF LIBERATION μεκαλεσμένο ομιλητή τον Δημήτρη Λένη
Ο Δημήτρης Λένης έχει ερευνητική εμπειρία στην πυρηνική φυσική και την αστροφυσική, χώρους που του έδωσαν την ευκαιρία από την μία της επαφής με θεωρίες συνωμοσίας και ψευδοεπιστημονικές δοξασίες και από την άλλη με την αυθόρμητη αντίδραση των συναδέλφων του σε αυτές, αντίδραση που γενικά περιορίζεται στον ελιτίστικο αποτροπιασμό για την «αμορφωσιά» των ψεκασμένων και τις αφ’ υψηλού νουθεσίες. Η «αγραμματοσύνη» ή η «ανοησία» όμως δεν εξηγούν ούτε το ίδιο το φαινόμενο, ούτε την έκτασή του σε μια εποχή μάλιστα τόσο εξαρτημένη από την τεχνολογία. Η διάδοση θεωριών συνωμοσίας, όπως δείχνουν οι έρευνες, δεν εξαρτάται από το μορφωτικό ή οικονομικό επίπεδο. Αντίθετα, ξέρουμε ότι όσο πιο αυταρχικός πολιτικά είναι ένας κοινωνικός σχηματισμός, τόσο πιο διαδεδομένες είναι οι θεωρίες συνωμοσίας. Οι τελευταίες, παρά τις κατηγορίες για ανορθολογισμό, είναι συνήθως υπερ-ορθολογικές ερμηνείες (που ψάχνουν δηλαδή να βρουν τα «κρυφά» αίτια) των κοινωνικών αδικιών και των ανισοτήτων. Αν ανήκετε σε συντηρητικά λαϊκά στρώματα και δεν σκοπεύετε να συμμετάσχετε εδώ κοντά στην ανατροπή του καπιταλισμού, είναι πιο λογικό να υποθέσετε ότι οι «νόμιμοι» πολιτικοί και οικονομικοί ηγέτες μας έχουν αντικατασταθεί από εβραιομασόνους εξωγήινους που πίνουν αίμα, παρά να παραδεχτείτε ότι οι νόμιμοι ηγέτες είναι οι πραγματικοί φορείς της καταπίεσης. Αυτές οι λαϊκές θεωρίες είναι ακριβείς αντανακλάσεις της κυρίαρχης θεωρίας συνωμοσίας, αυτής που πιστεύει ότι ο λαός δεν είναι σε θέση να αυτοκυβερνηθεί, ότι έχει ανάγκη από σοφούς ηγέτες, εκλεγμένους ή μη και ότι κάθε πολιτική αντίδραση οφείλεται πάντα σε λίγους συνωμότες και υποκινητές που αρκεί να ξεριζωθούν για να επέλθει η κοινωνική ειρήνη.
Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 13/10/2023 στο βιβλιομπάρ red n’ noir (Δροσοπούλου 52, Κυψέλη).