Eξώφυλλο & Δελτίο τύπου

1η έκδοση: Νοέμβριος 2021

_{Εξώφυλλο (κάτω): Η κύρια είσοδος του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουστιβτς-Μπίρκεναου.}

_{Συνέβη, επομένως μπορεί να ξανασυμβεί: αυτή είναι η ουσία των όσων έχουμε να πούμε.} 

_{Πρίμο Λέβι, Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν, 1986}

Από τον Κολωνό στην επαναστατημένη Βαρκελώνη του 1936 και ξανά, το 1957, στον Κολωνό, στις «αρχαίες γειτονιές του κόσμου». Ενδιάμεσα τα χιτλερικά εργαστήρια ευγονικής, το Αουσβιτς, το γκέτο της Βαρσοβίας. Και ύστερα έρχονται οι αρχές της αμερικανοκρατίας, η άνοιξη της ΕΔΑ (ή κάτι που μοιάζει με άνοιξη) και το σκοτάδι της απριλιανής χούντας.

Η Κατίνα Μπέλο τα έζησε όλα: την έκρηξη και την ήττα της ελευθερίας στην Ισπανία αλλά και τη φρίκη του φασισμού. Έζησε το μεγάλο πλιάτσικο ζωών και περιουσιών. Στο σήμερα του βιβλίου στέκεται όρθια απέναντι στο εκδικητικό κράτος της Δεξιάς. Με όνομα δανεικό, μια που το πραγματικό της –Σιμόνη Μέλχιο– ανήκει στη λίστα των καταζητούμενων «εγκληματιών» της κατοχής κι ας ήταν εκείνα τα χρόνια έγκλειστη σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των ναζί. Λεηλατημένη αλλά όχι γονατισμένη, η Κατίνα-Σιμόνη στέκεται όρθια, μαχόμενη. Δεν γυρεύει εκδίκηση μόνο δικαιοσύνη.

Πλάι στους ήρωες του βιβλίου, περνούν ή αχνοφαίνονται και πρόσωπα υπαρκτά, όπως ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και ο  Γιάννης Ρίτσος, ο Αντόνιο Μασάδο, ο στρατηγός Σαράφης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε, αλλά και ο διαβόητος εγκληματίας πολέμου Μαξ Μέρτεν και οι δωσίλογοι συνεργάτες του. Το «Va, pensiero» του Βέρντι συναντιέται με λαϊκά ισπανικά τραγουδάκια, με το «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου» του Καζαντζίδη αλλά και με το θρυλικό «Αβαβά».

Το μυθιστόρημα του Θανάση Σκρουμπέλου είναι μια ιστορία επιβίωσης αλλά και πρόωρης ενηλικίωσης του γιου της Κατίνας Μπέλο, του Ζάκο. Ταυτόχρονα είναι μια ιστορία του θαύματος και της δύναμης της αγάπης, αλλά και της αντοχής και της ομορφιάς της φιλίας.

Διαβάστε εδώ τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.

Συνέντευξη του συγγραφέα στον Στέφανο Λεμονίδη

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος, με τρεις μεγάλες αγάπες, την Αριστερά, τον Ολυμπιακό και τον Κολωνό. Ο Θανάσης Σκρουμπέλος έχει στο DNA του την περιπλάνηση, έλκει καταγωγή από τον παππού Θανάση που το μακρινό 1890 βρέθηκε από το Γεωργίτσι της Σπάρτης στην Αμερική και το όνομά του είναι χαραγμένο στο άγαλμα της Ελευθερίας στο νησί Έλις, τόπο υποδοχής των μεταναστών. Δίπλα και το όνομα του παππού της γυναίκας του, Σοφίας. Σκούρας και Σκρουμπέλος. Με αφορμή το νέο βιβλίο του «Κατίνα Μπέλο» από τις εκδόσεις Τόπος, σας παρουσιάζουμε την άκρως ενδιαφέρουσα περιπετειώδη ιστορία του…

«Πατρίδα η Αμερική, μητρίδα η Ελλάδα, ο παππούς ήταν μετανάστης στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν και έφερε τον πατέρα, Σταμάτη, σε ηλικία 4 ετών στην πατρίδα, το 1928. Είχαν μάντρα και εμπορεύονταν κάρβουνο και ξύλο στο Μεταξουργείο, δίπλα στο καφενείο «Μοριάς». Έμεναν στον Κολωνό και η μητέρα ήταν τεχνικός ραδιοφώνου, αλλά εξασκούσε το επάγγελμα της μοδίστρας για να ζήσει και ήταν από κρητική οικογένεια. Πήγα στο ένατο γυμνάσιο, στην πλατεία Κουμουνδούρου. Με το μεγάλο σχολικό κίνημα του 15%, το ποσοστό που διεκδικούσαμε να πάει από τον προϋπολογισμό στην παιδεία, τότε ριζοσπαστικοποιήθηκαν πολλοί μαθητές και φοιτητές, που το 1965 γέννησαν το μεγάλο δημοκρατικό κίνημα, που η αποστασία ως προθάλαμος και μετά η χούντα έβαλαν στον γύψο. Βέβαια, ακόμη ο προϋπολογισμός για την παιδεία βρίσκεται στο 2%. Η Αριστερά μέσα από την ΕΔΑ τότε εκπροσωπούσε τις ανάγκες της κοινωνίας για θεσμούς και ισονομία και γι’ αυτό είχε την ευρεία αποδοχή των λαϊκών στρωμάτων και των νέων. Ήταν μια πόρτα, ένα παράθυρο στα ασφυκτικά τείχη που έχτιζε τότε το φοβικό για καθετί εκτός των τειχών μετεμφυλιακό κράτος. Ήταν η “ονλάιν” επαφή με το πολιτισμό και το δημοκρατικό κίνημα της Ευρώπης. Το κοινωνούσε και στο πιο φτωχικό σπίτι. Μέσα από τη μουσική του Μίκη και η πιο μικρή αυλή άκουγε ποιητές όπως ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Αναγνωστάκης, ο Κατσαρός, ο Ρίτσος, που άλλοι για λόγους πολιτικούς ήταν στην άκρη και άλλοι μόνο γνωστοί στον κλειστό κύκλο μιας μικρής ελίτ. Άπλωσε τον πολιτισμό η τότε Αριστερά». (...)

Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ
Σ. Λεμονίδης, «ΦΩΣ» (04.07.2022)

Συνέντευξη στον Κ. Στοφόρο για την εφημ. Δρόμος Αριστεράς

Τα διηγήματα και τα μυθιστορήματα του Θανάση Σκρουμπέλου, έχουν μια μοναδική ζωντάνια και μας μεταφέρουν πίσω στην ιστορία με τον πιο γλαφυρό και βιωματικό τρόπο. Ο τόπος των βιβλίων του είναι κυρίως η γειτονιά που μεγάλωσε: Ο Κολωνός.

Άλλωστε και κινηματογραφικά μάς έχει οδηγήσει εκεί… Το νέο του μυθιστόρημα «Κατίνα Μπέλο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος, βασισμένο σε πολλά αληθινά γεγονότα, είναι στην πραγματικότητα δύο βιβλία σε ένα: Το ένα διαδραματίζεται στο μετεμφυλιοπολεμικό κράτος, στον Κολωνό, και το δεύτερο ξεκινά από τον Ισπανικό Εμφύλιο και τη Βαρκελώνη για να μας οδηγήσει στη ζοφερή πραγματικότητα των στρατοπέδων εξόντωσης.

Βασικοί ήρωες ο Ζαχαρίας και η μητέρα του η Κατίνα, που πίσω από το ελληνικό της όνομα κρύβει την εβραϊκή καταγωγή και το αληθινό της όνομα και επίθετο. Ο Ζαχαρίας είναι ανυποψίαστος. Δεν ξέρει πως είναι κι ο ίδιος Εβραίος στην πραγματικότητα. Οι αποκαλύψεις θα έρθουν και μέσα από ένα γραπτό που θα του δώσει η μητέρα του, όπου περιγράφει τις περιπέτειές της. Πίσω από τη μητέρα που ράβει ήρεμα κρύβεται μια φλογερή αγωνίστρια. Που δεν το βάζει κάτω. Ο Ζαχαρίας ανακαλύπτει την ιστορία όχι μόνο των Ελλήνων Εβραίων, αλλά και της Ελλάδας, της Ισπανίας.

Ένα πραγματικά εξαιρετικό μυθιστόρημα, που μπορεί να εκληφθεί και ως χρονικό των ταραγμένων εποχών, αλλά και της ελπίδας που ανθούσε μέσα στις στάχτες. Οι ήρωές του δεν είναι ηττημένοι κι ας έχασαν τις μάχες.

Η αφήγηση φθάνει ως τη Μεταπολίτευση, με σύντομη αναφορά στη δικτατορία και κάποιες νύξεις για την αντίσταση που περιλάμβανε και τον ένοπλο αγώνα.

Πρόσωπα σχεδόν μυθικά θα παρελάσουν. Πρόσωπα που όντως γνώρισε και ο ίδιος ο συγγραφέας. Όπως ο Γιάννης Ρίτσος ή ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε…(...)

Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ
Κ. Στοφόρος, Δρόμος Αριστεράς (09.12.2021)

Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη του συγγραφέα στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη, για τον Ελεύθερο Τύπο.