1η έκδοση: Μάρτιος 2020

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΥΔΟΞΟΥ: 86194916

''Τα σχόλια που μας άφησε ο Μαρξ για τους νόμους κίνησης του κεφαλαίου και για τις εσωτερικές τους αντιφάσεις [...] αποδείχτηκε πως βρίσκονταν πολύ μπροστά από την εποχή τους. Σήμερα βλέπουμε πως ήταν πολύ πιο αιχμηρά και οξυδερκή από τις μονοδιάστατες μακροοικονομικές θεωρίες των σύγχρονων οικονομικών, που αποδείχτηκαν τόσο λειψές όταν «τράκαραν» επάνω στο Κραχ του 2007-2008 και στα μακρόσυρτα μεθεόρτιά του.

Οι αναλύσεις του Μαρξ, μαζί με τη μοναδική ερευνητική του μέθοδο και τον ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο συγκροτούσε θεωρία, έχουν ανεκτίμητη αξία για τους δικούς μας διανοητικούς αγώνες, καθώς προσπαθούμε κι εμείς να καταλάβουμε τον καπιταλισμό του καιρού μας. Αξίζει να σκύψουμε πάνω από τις διοράσεις του και να τις μελετήσουμε κριτικά, με όλη τη σοβαρότητα που τους αξίζει. ''
 

Ο David Harvey, ένας από τους πιο επιφανείς σύγχρονους μελετητές του Καρλ Μαρξ,
παρουσιάζει το Κεφάλαιο με όρους απλούς και κατανοητούς

Παρουσίαση στο alterthess από τον Χρήστο Λάσκο
Ο καπιταλισμός τρελάθηκε; 

Το βιβλίο του Χάρβεϊ, αν και εκδόθηκε στα αγγλικά αρκετά πριν την νέα αναζωπύρωση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης τη συνδεδεμένη, αυτή τη φόρα, με την επιδημία, είναι απολύτως κατάλληλο να την «επεξεργαστεί» αναλυτικά.

Ο λόγος είναι πως το βιβλίο επιχειρεί να αναμετρηθεί με αυτό που πρώτος ο Ντεριντά ονόμασε «τρέλα του οικονομικού λόγου», εννοώντας τα λόγια, το λογισμό και τις πρακτικές στο οικονομικό πεδίο, που όλο και περισσότερο «εκτροχιάζονται». Λογικά, βέβαια, και καταστατικά, στο μέτρο που ο καπιταλισμός είναι ο τρόπος κοινωνικής συγκρότησης που ταιριάζει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον σε αυτό που ο Χέγκελ ονόμαζε «κακό άπειρο», ένας τρόπος που υφίσταται μόνο εφόσον επεκτείνεται δια της συσσώρευσης «επ’ άπειρον». Η «τρέλα» σε αυτό συνίσταται και, επομένως, είναι ανίατη και «νομοτελειακά» καταστροφική. Όπως το θέτει ο Χάρβεϊ, «[α]υτήν ακριβώς την τρέλα τη ζούμε ξανά και ξανά τα τελευταία σαράντα χρόνια. Από τη μια μεριά πλεονασματικό κεφάλαιο και από την άλλη ολοένα μεγαλύτερες μάζες περίσσιας και αναλώσιμης εργασίας κάθονται δίπλα δίπλα, χωρίς να υπάρχει κανένας τρόπος να ενωθούν για να παράξουν χρηστικές αξίες που απεγνωσμένα χρειαζόμαστε. Αυτό συμβαίνει ακόμη και στις ΗΠΑ, που παραμένουν η πλουσιότερη χώρα του κόσμου. Συμβαίνει ενώ το ένα τρίτο των παιδιών ζει μέσα στη φτώχεια και συχνά σε τοξικό περιβάλλον, υποφέρει από την πείνα και δηλητηριάζεται από κάθε λογής απίθανα παθογόνα, συμβαίνει ενώ επιβάλλονται πολιτικές λιτότητας και φράζεται ο δρόμος προς τις πιο στοιχειώδεις κοινωνικές υπηρεσίες και εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Υπάρχει κάτι πιο τρελό από αυτό;» (σελ. 237).

Ο Χάρβεϊ παρουσιάζοντας σύντομα, αλλά χωρίς αναλυτικές εκπτώσεις, την μαρξιστική θεωρητική τεκμηρίωση της ανάγκης για μια επαναστατική κοινωνική μεταβολή, διεξέρχεται την θεωρία της αξίας, την απόδειξη της ειδικής μορφής καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την θεωρία του κεφαλαίου –της αξιοποίησης, της κυκλοφορίας και της διανομής. Αναφέρεται εν εκτάσει στο ζήτημα του χρήματος ως αναπαράστασης της αξίας (άρα και στο επίκαιρο ζήτημα της χρέωσης), στη συζήτηση περί τιμών και αξιών, που τόσο ταλάνισε τον θεωρητικό προβληματισμό –κι όχι μόνο τον μαρξιστικό-, όπως και στην επίδραση της τεχνολογίας. Αναλύει το ρόλο του χώρου και του χρόνου ως καθοριστικές διαστάσεις της καπιταλιστικής συσσώρευσης, για να καταλήξει στην μελέτη των διαφορετικών καθεστώτων παραγωγής αξίας, που κυριάρχησαν με την πάροδο του χρόνου μέχρι και σήμερα.

Όλα αυτά σε σύνδεση πάντοτε με τα πολιτικά συναγόμενα, τα «καθήκοντα» που τίθενται από την οπτική της ταξικής πάλης για τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις και τις αντικαπιταλιστικές δυνάμεις. Και, βέβαια, σε σύνδεση με τα σημερινά συμφραζόμενα που κάνουν το αίσχος της καπιταλιστικής τρέλας τόσο μα τόσο φανερό. (...)

Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
γράφει ο Χρήστος Λάσκος, Alterthess.gr (12/07/2020)

Παρουσίαση στο Πριν από τον Σπύρο Μαρκέτο
Η μαρξιστική θεωρία της αξίας, όπλο για την καθημερινή ζωή

(...) Μισόν αιώνα τώρα, ο Χάρβεϊ τα διδάσκει με αντικαπιταλιστικό οίστρο και αδιάλειπτα, άλλοτε σε φυλακές και άλλοτε στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Κι επίσης σε μια λαμπρή σειρά μαθημάτων στο youTube, που ήδη έχουν εκατομμύρια θεατές κυρίως μεταξύ της νεολαίας. Ακριβώς επειδή συνδέει τη θεωρία της αξίας και τη συσσώρευση του κεφαλαίου με ζωντανά παραδείγματα και με όλες τις πλευρές της ζωής μας, χωρίς να κλείνεται στα στενά όρια της μιας ή της άλλης ακαδημαϊκής πειθαρχίας, έχει κατηγορηθεί πως είναι «ντιλετάντης», ό,τι και αν σημαίνει κάτι τέτοιο. Άλλο τόσο ντιλετάντης ήταν βεβαίως και ο ίδιος ο Μαρξ, που από τις δάφνες του προφέσορα προτίμησε τη ζωή του επαναστάτη.

Ο Μαρξ, το Κεφάλαιο και η τρέλα του οικονομικού λόγου είναι βιβλίο χρήσιμο, όχι μόνο επειδή φωτίζει κατανοητά το κεντρικό αίνιγμα του μαρξισμού, συνδέοντας τη θεωρία της αξίας με τη ζωή μας, αλλά και επειδή αναλύει τις πολιτικές της προεκτάσεις και προτείνει συγκεκριμένες ιδέες, γόνιμες κατά τη γνώμη μου, για να ξεπεράσει η αριστερά την τωρινή περιχαράκωση και αδυναμία της. Πιστεύω ότι επείγει να διαβαστεί και να συζητηθεί.

Διαβάστε όλη την παρουσίαση εδώ
Σπύρος Μαρκέτος, Πριν (21/06/2020)

Διαβάστε στον Οδηγό ανάγνωσης τα περιεχόμενα, τον πρόλογο και το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου.

Aκούστε εδώ μια εκπομπή του Άρη Χατζηστεφάνου για το βιβλίο με τίτλο "Ντέιβιντ Χάρβεϊ: Ιχνηλατώντας τον κορονοϊό μέχρι… τον Μαρξ"  (info-war.gr, 07/06/2020) και διαβάστε εδώ μια παρουσίαση του βιβλίου από τον Σπύρο Μαρκέτο στην Εφημερίδα των Συντακτών.