1η έκδοση: Ιούνιος 2016

Στους αναγνώστες που επέλεξαν αυτό το βιβλίο προτείνουμε επίσης τα Μπλε καστόρινα παπούτσια, το Bella Ciao  και τον Μαύρο Μακεδόνα του ίδιου συγγραφέα.

Στην πλατεία δεν μπορείς να σεργιανίσεις, αισθάνεσαι περίεργα. Πληθώρα κόσμου και γνωστός κανένας. Τους αφάνισε όλους η μεταδημότευση, η ξενιτιά, η φυλακή και το φρενοκομείο.

Ο Θανάσης Σκρουμπέλος αφηγείται μία και μόνη ιστορία: την άγνωστη στους νεότερους Ιστορία που άνδρωσε τη μετεμφυλιακή Ελλάδα της μειονεξίας και της κακομοιριάς. Την Ελλάδα που ανέδειξε τη φορμάικα και το μπετόν ως πάγια συστατικά του μικροαστικού της ύφους. Την Ελλάδα που μια ζωή μεταμορφώνει τα καλύτερα παιδιά της σε φίδια απελπισμένα, φίδια της χειμέριας νάρκης και ερπετά της σύντομης άνοιξης.

Μέσα από μια πολυφωνική αφήγηση (που παραπέμπει, ως προς την αδρότητα και τον αυθεντικό της ρεαλισμό, στον Μάριο Χάκκα) αναδεικνύει με δραματικό τρόπο —και όσο κανένας σύγχρονος πεζογράφος— τις πιο σκοτεινές πτυχές της νεότερης Ελλάδας.

_{(Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1981.)}

Μια παρουσίαση από τον Librofilo 

Το βιβλίο Τα φίδια στον Κολωνό του Θανάση Σκρουμπέλου ήταν μιά πραγματική έκπληξη. Είχα ακούσει για αυτό το βιβλιαράκι (διαβάζεται σε 1-2 ώρες), αλλά δεν περίμενα ότι η ανάγνωση του θα ήταν "μιά γροθιά στο στομάχι" (κοινότυπη έκφραση, αλλά δεν βρίσκω άλλη να περιγράψει το σοκ).

Ο συγγραφέας "παίζει" στον τίτλο με το ιερό των Ερινύων (των οποίων, ως γνωστόν, τα κεφάλια ήταν τυλιγμένα με φίδια) που υπήρχε στον Κολωνό, και εκεί ήρθε ο Οιδίπους να συναντήσει τον θάνατο που επιζητούσε. Η ιστορία του Οιδίποδα —σε δεύτερο πλάνο— είναι πολύ έντονη στο βιβλίο με πολλές παραλλαγές. Μεγάλος πρωταγωνιστής βέβαια είναι η μετεμφυλιακή Ελλάδα και οι δυτικές συνοικίες.

Στα πλάγια των δρόμων στήθηκαν πολυκατοικίες, συγκροτήματα, κρύψαν τον ήλιο, πάγωσε η γειτονιά και πίσω από τις καπλαμαδένιες πόρτες καταχωνιάστηκαν μιλιούνια. Άφησαν τον τόπο τους κι ήρθαν, πιάσαν τα περάσματα, μας εκτόπισαν, τι να κάνουν. Ορεσίβιοι αρχιτέκτονες κατάπιαν τις αλάνες και τις αυλές, στριμωχτήκαμε. Ο λόφος κινδυνεύει, κάποιος μελετητής, από που να κατάγεται; Θέλει να τσιμεντάρει τα βραχάκια του, να στήσει ζαρντινιέρες με τουλίπες, τυρέμπορας ο πατέρας του, στην Ολλανδία θα τον σπούδασε, εκεί φύονται οι τουλίπες. Σταματήστε ρε, μην τον γαμάτε έτσι αυτόν τον τόπο, έχει ιστορία.

Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι λούμπεν, περιθωριακοί, ανυπόταχτοι. Ναρκωτικά, αλητεία μέσα στις μικρές ιστοριούλες της νουβέλας με νεορεαλιστικό Παζολινικό φόντο — μη ξεχνιόμαστε ο συγγραφέας είναι γνωστός σεναριογράφος. Η γραφή του Σκρουμπέλου γυμνή και ελκυστική, τρυφερή και βίαιη, ελκυστική και απωθητική σε μεταφέρει σε μιά Αθήνα που ζήσαμε,  που ζούμε. Κορυφαία στιγμή της Ελληνικής λογοτεχνίας αυτό το βιβλιαράκι το μικρό, το μέγα...

_{librofilo.blogspot.com 16.10.06}

Παρουσίαση στη Lifo από την Τίνα Μανδηλαρά

«Η σάρκα, το αίτημα της σάρκας, ο έρωτας, η καύλα. Χωρίς καύλα ζει κανείς; Χωρίς καύλα δεν θα ερωτευόμασταν. Είναι πολύ ισχυρό το ένστικτο, και ειδικά εκείνη την εποχή που για μας τα αγόρια ήταν δύσκολο το σεξ. Μην κοιτάς τώρα, που είναι αλλιώς. Τότε, το να πλησιάσεις κοπέλα ήταν ένα τεράστιο βήμα», έλεγε ο Σκρουμπέλος σε μια παλιότερη συνέντευξή του στη LifΟ, θυμίζοντας ποια είναι τα απτά υλικά που έφτιαξαν τις συναρπαστικές ιστορίες του: επιθυμία, φόβος, λαχτάρα για ζωή, παιχνίδι στα όρια πάνω στην πράσινη τσόχα, τα κρεβάτια και τις αλάνες. 

Πάντα, άλλωστε, στο άκουσμα του Σκρουμπέλου μου ερχόταν στο μυαλό ο Έλληνας Χένρι Μίλερ, ένας ιδανικός παρατηρητής και περιπλανώμενος στους σκοτεινούς δρόμους, που νιώθει με αγωνία να πάλλεται κάθε φλέβα που ζητάει να σπάσει και να επιβληθεί. Καμία σχέση με τη σημερινή Ελλάδα των αποστασιοποιημένων ηρώων – οι πρωταγωνιστές του Σκρουμπέλου φτιάχνονται και καταστρέφονται ανάμεσα στα μπετά και τις φλεγόμενες ανάσες κι έχουν αγωνία για το αν θα υπάρξουν και όχι για το αν θα φθαρούν ή θα βαρεθούν. Είναι ευχάριστο, επομένως, να ξαναπιάνει κανείς στα χέρια του τις απολαυστικές σελίδες από τα Φίδια στον Κολωνό που επανακυκλοφορούν, τόσα χρόνια μετά, από τις εκδόσεις Τόπος, χωρίς να έχουν χάσει στο παραμικρό την αλήθεια και τη σπαρακτική τους ακρίβεια. Ο πυρωμένος Κολωνός φαντάζει κυριολεκτικά επιβλητικός στην καρδιά του καλοκαιριού, καθώς η νεορεαλιστική εικόνα μεταμορφώνει τις σαρακιασμένες ψυχές σε φίδια. «Στην πλατεία δεν μπορείς να σεργιανίσεις, αισθάνεσαι περίεργα. Πληθώρα κόσμου και γνωστός κανένας. Τους αφάνισε όλους η μεταδημότευση, η ξενιτιά, η φυλακή και το φρενοκομείο» γράφει ο Σκρουμπέλος για όλα αυτά που μας κατέστρεψαν, μας τρέλαναν και μας διαμόρφωσαν.

_{lifo.gr, 1.7.2016}
 

Διαβάστε στον Οδηγό Ανάγνωσης το κεφάλαιο του βιβλίου δώδεκα ζαριές (σελ.59-63).