1η έκδοση: Μάιος 2010

Στους αναγνώστες που επέλεξαν αυτό το βιβλίο προτείνουμε επίσης την Καταραμένη Ομάδα του Ντέιβιντ Πις.

Το βιβλίο που πρέπει να διαβάσουν όλοι όσοι αγαπούν το ποδόσφαιρο
…και όλοι όσοι θέλουν να το καταλάβουν σε βάθος
 

Να ο Τόμας που έρχεται, ελεύθερος, χαμένος στη στιγμή, όπως αργότερα θα περιέγραφε τη φάση. Πρέπει να γνωρίζει ότι οι αμυντικοί τον πλησιάζουν, πρέπει να νιώθει την ορμή τους και την καυτή τους ανάσα στον σβέρκο του. Έχει την μπάλα στα πόδια και πλησιάζει στο σημείο του πέναλτι. Ο τερματοφύλακας κινείται προς το μέρος του, περιορίζοντας την ορατότητα της εστίας. Ο Τόμας κρατάει την μπάλα και περιμένει από τον Γκρόμπελαρ να κάνει την κίνησή του, απλά περιμένει.

26 Μαΐου 1989, ένας μήνας μετά την τραγωδία στο γήπεδο Χίλσμπορο όπου σκοτώθηκαν 96 οπαδοί της Λίβερπουλ. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που έγραψε Ιστορία: Λίβερπουλ – Άρσεναλ. Η δεύτερη χρειαζόταν νίκη με δύο γκολ διαφορά για να κατακτήσει το πρωτάθλημα που φαινόταν, όπως όλα έδειχναν, ότι ανήκει στην αντίπαλό της – και το κατέκτησε. Εκείνη την ημέρα παίχτηκε στο Άνφιλντ ένα από τα πιο συναρπαστικά παιχνίδια στην παγκόσμια ιστορία του αθλήματος, το οποίο σφράγισε το τέλος μιας εξαιρετικά δραματικής και πολιτικά φορτισμένης περιόδου του αγγλικού ποδοσφαίρου· μιας περιόδου που τα ετοιμόρροπα γήπεδα πλημμύριζαν χούλιγκανς τυφλωμένους από το μίσος και τον ρατσισμό.  

«Ένα βιβλίο για όσους θέλουν να αναλογιστούν τις πελώριες αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία είκοσι χρόνια στην κουλτούρα του ποδοσφαίρου».

^{The Spectator}

Το τελευταίο παιχνίδι είναι ένα συγκλονιστικό χρονικό-μυθιστόρημα, που εξιστορεί τον τρόπο με τον οποίο ένα μυθικό ποδοσφαιρικό παιχνίδι εξελίχτηκε σε σύμβολο μιας εποχής που έφτασε στο τέλος της, ως προς την Ιστορία ενός ολόκληρου έθνους και ως προς την ευρωπαϊκή κουλτούρα.

--------------------------------

Δείτε εδώ ένα από τα πολλά βίντεο που βρίσκει κανείς στο Youtube για εκείνο το παιχνίδι.

 Ο Κωστής Παπαγιώργης γράφει για το Τελευταίο παιχνίδι

…Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα υποδειγματικό κείμενο. Βοηθούν οι πανεπιστημιακές σπουδές του; Η εθνικότητά του; Η άμεση σχέση του με το άθλημα; Όπως κι αν έχει το πράγμα, ο συγγραφέας –με χαμηλό τόνο και απρόβλεπτη σοβαρότητα– περιγράφει την εμπλοκή του ποδοσφαίρου στην οικογένεια, στις παρέες, στα κολέγια και γενικά στο πνεύμα της πόλης. Ειδικά η σχέση με τον πατέρα του εντυπώνεται βαθιά στον αναγνώστη (και οπαδό), διότι αποτελεί κατά κανόνα το μυστικό της ποδοσφαιροφιλίας που άρχεται –όπως όλοι γνωρίζουμε– εξ απαλών ονύχων.

Η σκηνή κατά την οποία ο Κόουλι πηγαίνει στο γήπεδο με γραία ογδοηκοντούτιδα είναι συγκινητική και απολύτως σεβαστή. Παρότι στο κέντρο της αφήγησης έχουμε ένα ιστορικό ματς μεταξύ Λίβερπουλ και Άρσεναλ, το θέλγητρο της ιστορίας είναι ότι μαθαίνουμε, εκ του πλαγίου και πάντα χωρίς έμφαση, όλη την πορεία του αγγλικού ποδοσφαίρου: πώς ξέφυγε από τα δεκάδες θύματα, τις αγριότητες και τα μαχαιρώματα, για να οδηγηθεί τελικά στη σημερινή του εικόνα. Ας τον μιμηθούν και οι ντόπιοι ποδοσφαιρόφιλοι και ποδοσφαιροσχολιαστές.

^{Κωστής Παπαγιώργης, Αθηνόραμα, 10.06.10}

Το Ποντίκι art για το Τελευταίο παιχνίδι

Με ανεπανάληπτο τρόπο ο συγγραφέας σηματοδοτεί σε αυτό το βιβλίο του το τέλος ενός ποδοσφαιρικού πολιτισμού, ο οποίος συμπίπτει στη χώρα του με την άνοδο της Θάτσερ στην εξουσία, την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού και τη ραγδαία υποχώρηση -ως την πλήρη εξαφάνιση- του κοινωνικού κράτους.

^{Ξενοφώντας Μπρουντζάκης, Ποντίκι art, 10.06.10}

Διαβάστε στον Οδηγό Ανάγνωσης τα περιεχόμενα και τον πρόλογο του συγγραφέα καθώς και ξένες κριτικές στις εφημερίδες Independent, Observer και Daily Telegraph.