Topos Books

_{Σειρά: Επί των κειμένων}

Στους αναγνώστες που επιλέγουν αυτό το βιβλίο συστήνουμε επίσης το:

Τζάκομο Τζόις: Η απόκρυφη ιστορία του Τζέιμς Τζόις στην Τεργέστη, αρχές του εικοστού αιώνα

_{Τις υπογραφές στο κάθε τι βρίσκομαι εδώ για να διαβάσω,

στης θάλασσας τον γόνο και στης θάλασσας τη σύρτη,

στην παλίρροια που φουσκώνει, σε τούτο το σκεβρωμένο στυβάλι.

Τζέιμς Τζόις, Ulysses III}

Ακούστε εδώ ένα podcast με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την έκδοση του εμβληματικού αυτού μυθιστορήματος και δείτε εδώ σε βίντεο μια live παρουσίαση του Ulysses από τον συγγραφέα Ά. Μαραγκόπουλο. Επίσης εδώ (και στις ημερομηνίες 02/02/2022 έως και 17/02/2022) θα βρείτε όλες τις συνεντεύξεις κλπ. στις οποίες συμμετείχε ο Ά. Μ. με αφορμή τα 100 χρόνια Ulysses.

Τι χρειάζεται σήμερα ένας Οδηγός ανάγνωσης του Ulysses;

Η απάντηση εξαρτάται από την πλευρά που στέκεται ο αναγνώστης. Πώς να εξηγήσεις την Tέχνη σ’ ένα Nεκρό Λαγό, έτσι τιτλοφορούσε ένα περίφημο δρώμενό του ο Γερμανός καλλιτέχνης Τζόζεφ Μπόις… Πώς να εξηγήσεις την τέχνη σ’ ένα νεκρό αναγνώστη, στον αναγνώστη, για παράδειγμα, που έκλεισε προ πολλού τις διόδους ανάγνωσης προς τον Όμηρο, τον Eκκλησιαστή, την κλασική παράδοση του Δυτικού Κανόνα… εκεί πραγματικά δεν υπάρχει απάντηση. Πώς να εξηγήσεις σήμερα την τέχνη ενός μυητικού βιβλίου, ενός βιβλίου εξ ορισμού αργής μαθητείας, στην αναγνώστρια του συρμού που, αντί να διαβάζει, φυλλομετρά νουβέλες μιας χρήσης (γραμμένες από απελέκητες γυναίκες για στερημένες γυναίκες) – και το χειρότερο, με την πεποίθηση ότι διαβάζει λογοτεχνία;

Οι νεκροί λαγοί δεν χρειάζονται κανένα οδηγό ανάγνωσης. Οι ζωντανοί όμως αναγνώστες, αυτοί που δεν έχουν κόψει την επαφή τους με την ανθρωπιστική παράδοση του αργού μοναχικού χρόνου, είναι πάντα σε θέση να αξιοποιήσουν έναν χάρτη πλοήγησης στο τζοϊσικό πέλαγος – και αυτόν προσφέρει η παρούσα ανάγνωση.

Όπως γρήγορα θα αντιληφθεί ο αναγνώστης του βιβλίου το Ulysses διαθέτει μια ευφυή δομή που «διαβάζεται» μέσα από πολλαπλά στρώματα ανάγνωσης· κάθε ανάγνωση προσθέτει στην προηγούμενη νέα στοιχεία, νέες οπτικές, νέες τροπές του νοήματος, νέες «αποκαλύψεις» – και το κυριότερο, νέες διόδους απόλαυσης.

Ο Τζόυς αντιπετώπισε το κείμενο ως αφηγηματικό παλίμψηστο ιδεών, προσώπων, ρόλων, μύθων, συμβόλων, στερεοτύπων κλπ., που ο ζωντανός αναγνώστης σε κάθε του νέα ανάγνωση «αποξέει» –όπως οι συντηρητές στα παλίμψηστα έργα τέχνης– αποκαλύπτοντας νέα «ευρήματα» κάτω από το προηγούμενο αναγνωστικό στρώμα.

Ο Οδηγός που προτείνουμε εδώ χαρτογραφεί τις πιο γνωστές αναγνώσεις, συγκρίνοντάς τες μεταξύ τους, από τις πλέον αφελείς έως τις πλέον συγκροτημένες, με κριτήριο αφενός την αντοχή τους στον χρόνο και αφετέρου τη δυνατότητά τους να μην εγκλωβίζουν τον αναγνώστη σε ένα εξηγητικό σχήμα αλλά αντίθετα να του ανοίγουν την προοπτική της προσωπικής ανακάλυψης/απόλαυσης του κειμένου…

_{(Απόσπασμα από τον πρόλογο του συγγραφέα στο βιβλίο το 2010)}

––––––––––––––––––––––––––––––––––––

_{"The novelist Aris Maragkopoulos has contributed greatly to the understanding of Joyce's work" (in Greece)*.

The reception of James Joyce in Europe, επιμ.: Geert Lernout & Wim Van Mierlo,

εκδ. Continuum 2004, τ. I, Κεφ. 28, σ. 455, 466, 467 και passim.

[* Η εδώ αναφορά στις σ. 467-68.[}

Το Ulysses, Oδηγός ανάγνωσης, έχει ήδη μια σημαντική διαδρομή στην ελληνική αναγνωστική κοινότητα, κιόλας από το 1995 (1η έκδοση Δελφίνι) μέχρι πολύ αργότερα, όταν εξαντλήθηκε και η δεύτερη έκδοσή του (Κέδρος 2001).

Με το βιβλίο, που εξηγεί λεπτομερειακά, κεφάλαιο προς κεφάλαιο, τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις, έχει ασχοληθεί όλη η έγκυρη βιβλιοκριτική με θετικότατη αντιμετώπιση. Eίναι χαρακτηριστικό ότι κιόλας από την πρώτη έκδοση του βιβλίου, ο καθηγητής της αγγλικής λογοτεχνίας στο Παν/μιο του Ohio, Morris Beja, από τη θέση του Executive secretary στο International James Joyce Foundation, τόνισε μεταξύ των άλλων «…προσωπικά απόλαυσα τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας προσαρμόζει τη μέθοδο του πρωτοτύπου στη δική του γραφή. Αυτό πραγματικά αποτελεί εντυπωσιακό κατόρθωμα», ενώ ο έγκυρος βιβλιοκριτικός Δημ. Δασκαλόπουλος, έγραψε στα Νέα: «Υποθέτω πως ελάχιστοι Έλληνες έχουν διαβάσει και έχουν κατανοήσει στο πρωτότυπο τον Οδυσσέα […]. Αναμφισβήτητα βρισκόμαστε μπροστά σε μια γενναία “μεσολαβητική” προσπάθεια, η οποία εμπλουτίζει την έτσι κι αλλιώς πενιχρή και διστακτική ελληνική βιβλιογραφία για τον Τζόις και μάλιστα για ένα από τα πιο δυσπρόσιτα έργα του».

Ο αναγνώστης που θέλει να κατανοήσει αυτό το εμβληματικό βιβλίο που σφράγισε με την παρουσία του τον 20ό αιώνα, με τον Οδηγό ανάγνωσης του Άρη Μαραγκόπουλου είναι σε θέση να απολαύσει τη διαδρομή από τη σύλληψη έως τη συγγραφή του, από την ανάγνωσή του κεφάλαιο προς κεφάλαιο, χαρακτήρα προς χαρακτήρα, έως την πρόσληψή του από τους έμπειρους αναγνώστες / ερευνητές σε όλο τον κόσμο.

Αν το Ulysses θεωρείται ένα από τα πιο απροσπέλαστα βιβλία στην παγκόσμια λογοτεχνία το Ulysses, Oδηγός Ανάγνωσης του Άρη Μαραγκόπουλου είναι ένας προσιτός χάρτης για την απολαυστική προσπέλασή του. Όπως έχει συχνά ειπωθεί, «όλα όσα απαιτεί να ξέρει ένας επαρκής αναγνώστης για τον Τζόις και το Ulysses βρίσκονται συγκεντρωμένα εδώ».

Στον Οδηγό μας μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο τον νέο πρόλογο του συγγραφέα στο βιβλίο ενώ εδώ μπορείτε να απολαύσετε το μοναδικό ηχητικό ντοκουμέντο που υπάρχει με τον Τζόις να διαβάζει από το βιβλίο του Finnegans Wake.