Cocksman-Salesman-Deadman
Καυλωμένος-Πλασιέ-Ξοφλημένος

 

Ο Μπάνι Μανρό είναι ένας ερωτύλος πλασιέ που πουλάει καλλυντικά και όνειρα σε μοναχικές νοικοκυρές στις ακτές της νότιας Αγγλίας. Ο απροσδόκητος θάνατος της γυναίκας του τον φέρνει αντιμέτωπο με την πραγματικότητα της ζωής του. Γραπώνεται από τον εννιάχρονο μοναχογιό του και μαζί του ξαναπαίρνει τις γνωστές του διαδρομές. Όσο ο Μπάνι απασχολείται με τις «πελάτισσές» του ο γιος του περιμένει υπομονετικά στο αυτοκίνητο πασχίζοντας να καταλάβει τον κόσμο μέσα από τις σελίδες της εγκυκλοπαίδειάς του.

Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού / επιστροφής του ασώτου ο Μπάνι έρχεται αντιμέτωπος με τα απωθημένα φαντάσματά του: τη ματαιωμένη σύζυγο, τον ανήμπορο πατέρα του, τον βασανιστικό «ρομαντισμό» του που περιορίζεται στον γυναικείο κόλπο, την ανικανότητά του ως πατέρας –φαντάσματα που τον πιέζουν φορτικά να καταβάλει το αντίτιμο της σπαταλημένης του ζωής.



Ο θάνατος του Μπάνι Μανρό, ένα τρυφερό πορτρέτο της μυστικής σχέσης πατέρα γιου αλλά και της μυστήριας αντρικής ψυχής δεν θα γοητεύσει μόνο τους θαυμαστές τού μουσικού Κέιβ. Αυτό το δυνατό road novel γραμμένο με πικρό χιούμορ και πνιγμένο στο σεξ, στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ (όπου ρόλους κλειδιά έχουν η Κάιλι Μινόγκ και η Αβρίλ Λαβίν – βλ. παρακάτω αντίστοιχες φωτογραφίες τους) συνδυάζει τις γνωστές gothic εμμονές τού Νικ Κέιβ με μια πλοκή εξίσου ερεθιστική και απαιτητική ως προς τη λογοτεχνική και υπαρξιακή της υπόσταση…



Ο θάνατος του Μπάνι Μανρό, ένα μυθιστόρημα που κυκλοφορεί ταυτόχρονα σε περισσότερες από τριάντα χώρες, έχει κερδίσει, από την πρώτη κιόλας στιγμή της εμφάνισής του, διθυραμβικές κριτικές. Ο Ίρβιν Γουέλς διακρίνει την καφκική πλευρά του βιβλίου, ενώ ο Ντέιβιντ Πις το συστήνει προς ανάγνωση σε όλους τους άντρες…


Πριν ακόμα εκδοθεί το βιβλίο, στην Ελλάδα γράφτηκε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο από τον Βασίλη Καλαμαρά στην Ελευθεροτυπία με τον χαρακτηριστικό τίτλο: Θ’ αλλάξει ο Κέιβ το μυθιστόρημα; Διαβάστε το διαφωτιστικό αυτό άρθρο στον Οδηγό Ανάγνωσης.


Εκείνοι που στο παρελθόν συγκινήθηκαν από τους στίχους των «Murder Ballads», «Boatman's Call», «Dig, Lazarus, Dig» ξέρουν πως τις βίαιες εικόνες, την αυτοτιμωρία, τις σκοτεινές λεωφόρους και τις ανέφικτες αγάπες ο Κέιβ τις παίζει στα δάχτυλα. «Τελικά το μόνο που ψάχνω είναι λίγη αγάπη. Θέλω να μ' αγαπήσουν και να αγαπήσω. Κυνηγάω τον τρόπο να το πετύχω. Αυτή η διαδικασία άλλοτε είναι ευχάριστη, άλλοτε επίπονη», εξομολογούνταν, άλλωστε, ο ίδιος, πριν από χρόνια.




Οι εξαντλητικά ακριβείς περιγραφές της νοσηρότητας στις οποίες καταφεύγει ο Cave, δημιουργούν μια έντονα φορτισμένη ατμόσφαιρα με αποτυχία, θλίψη και έναν ολέθριο κυνισμό για την προσωπική αλήθεια ενός ανθρώπου, όπως είναι ο Μπάνι Μανρό. Ο συγγραφέας νομίζω ότι επιχειρεί και τελικά καταφέρνει να αιχμαλωτίσει το κενό που μπορεί να φωλιάσει στην ψυχή ενός ανθρώπου και ιδίως ενός άνδρα. Ο Cave δεν αφήνει πουθενά καμία υπόνοια. Τα λέει όλα έξω απ’ τα δόντια, χωρίς να διστάζει. Επιτρέπει στον αναγνώστη να δει μια πλευρά του ανδρικού ψυχισμού, σε ακραία κατάσταση και μορφή, πώς είναι δηλαδή κάποιος μακριά από την επήρεια της αγάπης. «…Ουσιαστικά ο μπαμπάς μου με μεγάλωσε μόνος του. Αυτός μου έμαθε όσα ξέρω…».

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το άρθρο της Σταυρούλας Σκαλίδη.



Μέσα από μια γλώσσα ωμή, πέρα για πέρα ρεαλιστική και συχνά επαναλαμβανόμενη, ο συγγραφέας δημιουργεί έναν καμβά σκοτεινό και δύσοσμο, που παγιδεύει τον ήρωα και τον σκοτώνει. Σαν να ακούς ένα μακράς διαρκείας τραγούδι, με τη βαθιά και εωσφορικά γλυκιά φωνή του Κέιβ, καθώς το μυθιστόρημα κλείνει με την τελευταία ατάκα του Μπάνι: "Απλώς ανακάλυψα ότι ο κόσμος είναι δύσκολο μέρος για να είναι κανείς καλός".


Πίσω από μια επιθετική λογοτεχνία, η οποία στην προσπάθειά της να μας βάλει στην ατμόσφαιρα του ψυχισμού του ήρωα, αλλά και του δικού του κόσμου, αναγκάζεται να μας πει ότι "χώνει ένα τσιγάρο στο στόμα του και το λαμπαδιάζει με τον ζίπο", κρύβονται φοβισμένοι άνθρωποι, άνθρωποι σχεδόν απελπισμένοι, που δεν τα βρίσκουν με κανέναν, λες κι ο κόσμος φτιάχτηκε μόνο και μόνο για να τους τη σπάσει. Ο Μπάνι Μανρό, εκτός από την καύλα του έχει να κουλαντρίσει και τον πρόωρο χαμό της γυναίκας του και την ευθύνη του εννιάχρονου γιου του. Σεξ, ποτά, ναρκωτικά, το γνωστό μοτίβο της απελπισίας και της παρακμής των μεγάλων καπιταλιστικών κέντρων, κυριαρχούν δίπλα στην ανθρωπιά, στον αγώνα και την αγωνία μιας προοπτικής ελπίδας. Στο βιβλίο αυτό καταγράφεται ο ανδρικός ψυχισμός στραπατσαριμένος από την εικόνα που αντανακλάται πάνω σ' ένα παιδί που πρέπει  να φροντίσεις και να βοηθήσεις να ξεπεράσει τις δικές σου αγωνίες, τα δικά σου αδιέξοδα, τις δικές σου παραδοχές. Ωραίο ανάγνωσμα, που διαβάζεται άνετα και με αμείωτο ενδιαφέρον.

Δείτε στον Οδηγό Ανάγνωσης την παρουσίαση της Ματούλας Κουστένη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Διαβάστε επίσης την εμπνευσμένη συνέντευξη του Νικ Κέιβ στο περιοδικό Bookseller (σε ελληνική μετάφραση), κριτικές και παρουσιάσεις στον ξένο Τύπο καθώς και την  αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε για την Ελλάδα στη δημοσιογράφο Τίνα Μανδηλαρά. Eπίσης μια λοξή, αλλά ταυτόχρονα πολύ οξυδερκή κριτική ματιά στο βιβλίο θα διαβάσετε στο άρθρο του Γιάννη Θωμά που δημοσιεύτηκε στο ένθετο Kοντέινερ στην Ελευθεροτυπία της (3 Μαΐου 2010).
Στον Οδηγό μπορείτε επίσης να διαβάσετε ολόκληρο το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου καθώς και άλλο ένα  πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα.